Biotexnologiya haqida. Toshkent Pediatriya Tibbiyot Instituti Davolash ishi fakulteti 104-guruh talabasi Yusupova Feruza va Ochildiyeva Gulsanam

Biotexnologiya haqida . Toshkent Pediatriya Tibbiyot Instituti Davolash ishi fakulteti 104-guruh talabasi Yusupova Feruza va Ochildiyeva Gulsanam

BIOTEXNOLOGIYA – biologik

makromolekulalar va organizmlar ishtirokida

yaratilgan texnologiya

BIOTEXNOLOGIYA

An’anaviy

Zamonaviy

An’anaviy texnoligiya

Sutdan 

Bo’g’doy 

Meva sabzavotdan

O’smlik

Hayvonlardan

Qatiq

Spirt

Sharbat

Sifatli o’simlik navlari

Zotdor nasllar

Zamonaviy texnologiya

Biokimyo

Mikrobiologya

Genetika

• Mikroorganizmlarni sanoat miqyosida ko’paytirish
• Ularning biomassalaridan ferment, garmon, vitaminlar olish rivojlanib bormoqda

Fanlarining rivojlanishi hisoboga

XX asr biotexnologiyasi – mikroorganizmlardir.

Mikroorganizmlar - tez ko’payadi, genetik jihatdan chuqur o’rganilgan.

Dori-darmon

Oziq-ovqat mahsulotlari

Biologik faol moddalar

Bakteriya genomiga odamning oshqozon osti bezidan olingan insulin genini kiritish orqali biologik faol va toza bo’lgan INSULIN garmonini olish mumkin.

Bakteriya genomiga odamning gipofiz bezidan olingan somatotrop genini kiritish orqali biologik faol va toza bo’lgan SOMATOTROPIN garmonini olish mumkin.

Hozirda bir qator dunyo biotexnologik kompaniyalari quyidagi usul orqali turli dori-darmonlarni ishlab chiqarmoqda:

Zamonaviy biotexnologiya va gen muhandisligi yordamida farmatsevtikada quyidagilar ishlab chiqarildi:

Dori vositalari:

• Interferon
• Insulin
• Somatotropin
• Gepatitga qarshi vaksina
• Fermentlar
• Antibiotiklar

Diagnostik ashyolar:

• Narkomaniyani aniqlash testi
• Biokimyoviy tekshirish-lar uchun reaktivlar
• Egiluvchan biologik plastmassalar

Yetishmaydi

Lizin

Triptofan

Metionin

Oqsil

Hozirgi zamon texnologlari:

1 tonnasiga + 150 gr lizin

Tabiiy

Holda tayyorlangan

Oqsil sifati oshadi

BIOTEXNOLOGIYA YUTUQLARI

SANOAT

• FIZIOLOGIK FAOL MODDALAR YARATILISHI
• QIMMATLI OZIQA ISHLAB CHIQARISH

INSON

• ODAM GENOMINING TO’LA KETMA-KETLIGINI ANIQLANISHI
• Insondagi turli irsiy kasalliklarni odam hujayrasiga funksional genlarni kiritish orqaliy davolash

O’SIMLIKLAR

• O’SIMLIKNI BARCHA HAYOTIY JARAYONLARINI BOSHQARADIGAN TAXMINAN 25 MING GENNING ANIQLANISHI

Hujayra muhandisligi

• Bemor a’zosidan bitta sog’lom hujayrani ajratib olinadi
• Uni sun’iy ozuqa muhitida o’stiriladi
• To’qima hosil qilinadi
• Undan bitta a’zo yaratiladi
• A’zo be’mor tanasiga joylashtiriladi

Jeyms Aleksandr Tomson

1998-yilda “Asos hujayra”dan yangi organlar yaratish texnologiyasini kashf qildi.

• Asos hujayrani sun’iy sharoitda o’stirib to’qimagacha rivojlantiriladi
• Olingan to’qimalardan foydalanilib faoliyati va shakli bo’yicha organlarga o’xshash to’qimlar yaratiladi