Biotexnologiya fanidan o’quv-uslubiy majmua

Hom ashyo zarrachalari yuzasining kattaligi 
Biogaz ishlab chiqarishda hom ashyoni maydalilik darajasi muhim rol' o'ynaydi. 
Hom ashyo qanchalik mayda hamda tolasimon bo'lsa, baktaeriyalar bilan ta'sirlashish 
yuzasi shuncha katta bo'ladi. Bu esa hom ashyoni tezroq va osonroq parchlanishiga 
sabab bo'ladi. Bundan tashqari biomassa osonroq aralashtiriladi. Maydalangan hom 
ashyo tezroq bijg'iydi, biogaz ko'proq ajraladi. Hozirda ezilgan dondan 15 kun ichida 
biogaz olishga erishildi.
Biogazni qo'llanilishi 
Biogaz elektroenergiya, issiqlik, bug' va h.k. ishlab chiqarish uchun yoqilg'i 
sifatida ishlatiladi. Biogaz qurilmalarini parranda va qoramol fermalari, spirt va shakar 
zavodlari, go'sht kombinatlariga tozalash inshooti sifatida qurlishi mumkin. Veterinar-
sanitar zavodlar o'lgan hayvonlar tanasini qayta ishlab go'sht-suyak uni ishlab chiqaradi.
Veterinar-sanitar zavodlarni o'rniga biogaz qurilmalarini qurish iqtisodiy jihatdan 
samaraliroq. Shunda o'lgan hayvonlar tanasi biogaz ishlab chiqarish uchun hom ashyo 
vazifasini bajargan bo'lar edi. 

---

Rivojlangan davlatlar orasida biogazdan foydalanish bo'yicha etakchi o'rinlardan 
birini Daniya egallaydi. Mamlakat energobalansining 18% biogaz tashkil etadi.
Germaniyada biogaz qurilmalarining soni 8000 etdi. G'arbiy Evropadagi parranda 
fabrikalarining deyarli yarmi biogaz bilan 
isitilmoqda. 
60-rasm.. Biogazda yuruvchi avtobus. Bern, Shveytsariya. 
Rossiyaning biogaz ishlab chiqarish 
potentsiali katta. Rossiya yiliga 72 
mlrd.m
3
ishlab chiqarib, uni 151 200 
GVts (gigavattsoat) elektroenergiya va 
169 344 GVts issiqlik energiyasiga 
aylantirish imkoniga ega. 
Rivojlanayotgan davlatlarda biogaz 
Hindiston, Nepal, V'etnam va boshqa davlatlarda bir oilaga mo'ljallangan kichik 
biogaz qurilmalari qurilmoqda. Ulardan olinayotgan biogaz taom tayyorlash uchun 
ishlatiladi. Kichik biogaz qurilmalari bo'yicha etakchi davlat – Hitoy. Birgina o'tgan 
asrning 90-yillarining ohiriga kelib Hitoyda 10 mln.dan ortiq qurilma bor edi. Ular 
yiliga 7 mlrd.m
3
biogaz ishlab chiqaradi. Shuncha miqdordagi biogaz Hitoydagi 60 mln. 
dehqonning yoqilg'iga bo'lgan ehtiyojini qondiradi. 2010 yilning ohirlarida Hitoyda 40 
mln.ga yaqin biogaz qurilmasi ishga tushirildi. Sohada 60 ming kishi mehnat qilmoqda. 
Hindistonda 1981 va 2006 yillar oralig'ida 3,8 mln. kichik biogaz qurilmalari 
qurildi. 
Nepalda biogaz energetikasini rivojlantirish dasturi ishlab chiqilgan. Dastur 
asosida 2009 yil qishloq aholisi uchun 200 ming kichik biogaz qurilmalari o'rnatildi.