Biosfera. Tabiiy resurslar, ulardan oqilona foydalanish va atmosfera muhofazasi. Suv


Jadval. Dunyo mamlakatlari bo‘yicha maishiy chiqindilarni utilizatsiya qilishning nisbiy ko‘rsatkichi, % 1-Jadval



Download 0,85 Mb.
bet18/44
Sana14.06.2022
Hajmi0,85 Mb.
#667811
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   44
Bog'liq
2-Maruza Biosfera. Tabiiy resurslar, ulardan oqilona foydalanish

Jadval. Dunyo mamlakatlari bo‘yicha maishiy chiqindilarni utilizatsiya qilishning nisbiy ko‘rsatkichi, % 1-Jadval


Mamlakat

Kuydirish

Chiqindixona-ga
chiqarish

Kompost-
lash

Boshqa-
Lar

Shveysariya

80

18

2

-

Yaponiya

72

24.5

1.5

2

Shvetsiya

56

34

9.9

0.1

Belgiya

47

44

9

-

Niderlandiya

40

44

15

1

Fransiya

36

47

8

9

Daniya

32

64

4

-

Germaniya

28

69

2

1

Italiya

18.5

35

5.5

41

AQSH

8

82

-

10

Kanada

6

93

-

1

Ispaniya

5

76

19

-

Buyuk Britaniya

2

2

98

-

Rossiya va MDH

5

95

-

-

Atmosfera havosi ko‘rinmas va elementlarga to‘liq bo‘lib, atrof muhitning abiotik omili sifatida ahamiyatga ega. Havo o‘z ichiga 78 % azot, 21 % kislorod, 0,94 % argon, 0,03 % karbonat angidrid va boshqa gazlarni oladi. Karbonat angidrid gazi fotosintez jarayonini amalga oshirishda qatnashadi. Fotosintez karbonat angidrid, suv va quyosh nuri ta‘sirida borib, uning mahsuloti glyukoza, kislorod va suv bug‘idan iborat. Inson faoliyati karbonat angidrid gazini atmosferaga tashlanishini orttirib yubormoqda. Gaz, ko‘mir va boshqa isitish neft` mahsulotlari million yil oldin yashagan organizmlarning qoldiqlari bo‘lib, ularning zahirasi kamayib bormoqda. Bu yoqilg‘ilar ishlatilishi natijasida atmosferaga chiqsa, CO 2 gazini miqdorini orttiradi va bu gaz bir qator muammolarni olib keladi. CO 2 gazini miqdorini atmosferada oshishi avvalo, Yerda global isishga olib keladi. AQSHdagi eng issiq iqlim Kaliforniyadagi O‘lik vodiyda 1913 yil iyul oyida kuzatilgan. Yuqori harorat 57 0 C ni tashkil qilgan. Rekord darajadagi eng sovuq temperatura Antarktikada kuzatilib, - 89 0 C ni tashkil qilgan.


Global isish


1895- yildan 1995 - yilgacha Yerdagi o‘rtacha kun harorat 100 yillik davr mobaynida 10C ga ko‘tarilgani aniqlandi. Hech kim buning sababi insonlar faoliyati natijasi,
yoki Yerning tabiiy ob- havosi natijasi ekanligini aniq aytolmaydi. Global isish qanday o‘zgarishlarga sabab bo‘lishi mumkin?
Bo‘ron soni oshishi mumkin. Muz qutblarining erishi boshlandi, bular dengiz suvi sathini ko‘taradi va qirg‘oqbo‘yi hududlarini suvga g‘arq qiladi. Ob-havoning isishi tropik kasalliklarni keltirib chiqarmoqda, misol uchun bezgak kasalligi ko‘p tarqalishi kuzatilmoqda.

Ozon qatlamining yemirilishi


Yer yuzining 20 km balandlik qismi atmosfera bo‘lagi bo‘lib, u Ozon qatlami sanaladi. Ozon qatlami quyoshdan zararli ultirabinafsha nurlarini ushlab qoladi. Chunki, ultirabinafsha nurlar tirik hujayralarni zararlaydi.
Har yili bahor fasli davomida ozon qatlamining vaqti-vaqti bilan yupqalashib borishi kuzatilmoqda. Ozon qatlamining yupqalashib borishi ozon qatlamining yemirilishi deyiladi. Ifloslangan gazlar bu muammoning asosiy sababi bo‘lib, ayniqsa CFC ( xlor ftor uglerod ) muzliklar va sovuq hududlarning sovitish tizimida ishlatiladi. CFC havoga chiqarilgandan so‘ng u toki ozon qatlamiga yetmaguncha atmosferada ko‘tarilib boraveradi. CFC ozon qatlamiga kimyoviy ta‘sir etadi va ozon molekulalarini parchalaydi.

Download 0,85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish