Bios(Basic Input/Output System) — asosiy kiritish-chiqarish tizimi bo‘lib, motherboard

AWARD + PHOENIX. birgalikda ishlashgan, zamonaviy platalarda shunaqa.
BIOS’ versiyasi va ishlab chiqgan firmasini Windows operatsion tizim orqali quyidagicha ko‘rish mumkin:
Пуск -> Выполнить -> msinfo32


Bundan tashqari, Everest, Sandra, siw kabi utilitalar orqali ham kompyuteringizga o‘rnatilgan BIOS haqida ma’lumot olishingiz mumkin bo‘ladi.
Kompyuterning ona platasiga kichkinagina dinamik biriktirilgan bo‘lib (uni «spiker» deb ataydilar), ana o‘sha kompyuterni yoqqaningiz zahoti tarkibiy qismlar holati va umuman, kompyuterning ishlashi haqida xabar beradi.
Biz aytayotgan «chiyillash» – shunchaki tovush emas, balki kompyuterda “hammasi joyida” ekanligi haqidagi signaldir. Ba’zida esa, spiker butunlay boshqacha ovoz beradi, yoki umuman jim turadi. Bu bilan u qayerdadir nosozlik mavjudligidan ogohlantiradi.

BIOS va UEFI o'rtasidagi farq an'anaviy ravishda birinchi bo'lib asosiy kirish / chiqish tizimi ( BIOS ) ishlaydi. Keyin operatsion tizim keladi va nihoyat, bir necha yil oldin bizning kompyuterimizda mavjud bo'lgan ilovalar Birlashgan kengaytiriladigan mikrodastur interfeysi ( UEFI ) dan foydalana boshladi.
U 140 dan ortiq kompaniyalar bilan hamkorlikda dasturiy ta'minotning o'zaro ishlashini yaxshilash va BIOS cheklovlarini, shu jumladan xavfsizlikni
tuzatish maqsadida ishlab chiqilgan. Shuning uchun, BIOS va UEFI o'rtasidagi farqlarni va ularning xususiyatlarini bilish, o'zingizni himoya qilishning eng yaxshi usuli nima ekanligini bilish qiziq .

BIOS va UEFI : Mikrodastur tizimini boshqarish

• 
  Yangi boshlanuvchilar uchun shuni aniqlab olish kerakki, proshivka ROMdagi xotirada saqlangan kodning bir qismidir, bu qurilma zanjirlarining ishlashini boshqaruvchi ko'rsatmalarni o'rnatish uchun ishlatiladi.
  
• 
  Ushbu kod komponenti apparat qurilmasiga birlashtirilgan, lekin uni yangilab turishi va tizimning o'ziga xos talablariga muvofiq ishlashi uchun tashqi buyurtmalar orqali o'zgartirilishi mumkin.
  
• 
  BIOS -ning asosiy vazifasi apparat komponentlarini ishga tushirish va operatsion tizimni ishga tushirishdir. Bundan tashqari, uning yuki bilan energiyani boshqarish va issiqlikni boshqarish kabi boshqa muhim funktsiyalar ishga tushiriladi.
  
• 
  Bundan tashqari, UEFI har qanday resursning doimiy xotirasiga yuklanishi mumkin, bu esa har qanday operatsion tizimdan mustaqil bo'lishiga imkon beradi. Ushbu xususiyatlar tufayli u BIOS bilan bir xil xususiyatlarga ega , ammo qo'shimcha funktsiyalarga ega.
  

BIOS tizimni ishga tushirganligi sababli, uni amalga oshirish bilan bog'liq ba'zi asosiy xususiyatlar mavjud:

• 
  Operatsion tizimni ishga tushirish va ishga tushirishdan oldin proshivkaning barcha komponentlarining yaxlitligini tekshirish  uchun kodni bajarishingiz mumkin .
  
• 
  Barcha ma'lumotlar to'g'ri yuklanganligiga va ma'lumotlarda muammo tug'dirmasligiga ishonch hosil qilish uchun kompyuterdagi apparatning  asosiy komponentlarini sinab ko'ring .
  
• 
  Boshqa qurilmalar qatorida video karta yoki kartaning mahalliy tarmog'i kabi qo'shimcha modullarni boshqaradi .
  
• 
  Qattiq disk, CD yoki USB qurilmasi bo'lishi mumkin bo'lgan yuklash qurilmasini tanlang .
  

UEFI-ni yuklash jarayoni shunga o'xshash xususiyatlarga ega, ammo farq shundaki , kod odatda BIOS-da bo'lgani kabi 16-bit rejimida emas, balki protsessorda 32 yoki 64 bitli himoyalangan rejimda ishlaydi . Windows 8-da UEFI va Secure Boot rejimini qanday faollashtirishni allaqachon bilamiz, bu bizga tizimimizda qo'shimcha himoya darajasini beradi.
UEFI-ning qo'shimcha xususiyatlaridan biri - boshlash va davom ettirish vaqtini qisqartirish va hujumlar turini oldini olishga  yordam beradigan jarayonga ega bo'lgan yuklash to'plami va xavfsiz yuklash rejimidan foydalanish . Bu tizim yuklash kompyuterlarida UEFI BIOS o'rnini bosishi mumkin bo'lgan ba'zi sabablar.