Bioorganik kimyo



Download 2,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet93/138
Sana26.06.2021
Hajmi2,76 Mb.
#102105
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   138
Bog'liq
bioorganik kimyo

asosiy 
fiziologik 
xossasi 
–  antiseptik, 
dezinfektsiyalovchi  xossadir.  Galogen  va  tarmoqlanmagan  radikallar 
bunday ta’sirni orttiradi. Alkil zanjiri uzayganda ham xossa ortadi. 2-
lamchi  va  3-lamchi  radikallar  ta’sirni    pasaytiradi.      Ikkinchi    0H  


 
170 
guruhi  kiritilishi  antiseptik  ta’sirni  pasaytiradi.  Fenollarni  
eterifikatsiya hosilalarida(efirlarda)   zaharlilik xossasi kamayadi. 
            Fenollarning  tabiatda  uchrashi.        Toshko’mirdan  1834  yil  
Runge    fenolni    ajratib  olgan,  1842  yil  Loran  tuzilishini  aniqlagan. 
Tirozin  aminokislotasini  parchalanishi  natijasida  tirik  organizmda 
hosil  bo’ladi  (odam  va  hayvon  siydigida  mavjud).  Buyoqlar,  sun’iy 
smolalar, oshlovchi moddalar, dorilar (aspirin) va pikrin kislotasi olish  
uchun ishlatiladi.  
   
           
OCH
3
OH
OH
OCH
3
CH
3
CH
3
OH
CH(CH
3
)
2
 
         anizol        gvayakol                      krezollar     timol(5-metil-2-                                                
                                                                                     izopropilfenol)  
 
 
          Gvayakol ayrim o’simliklar smolasida uchrab, shamollash va sil 
kasalligini davolashda qo’llanadi. Timol  Thymus vulgaris va bir qator 
boshqa  o’simliklar  efir  moylari  tarkibida  uchraydi.  Tibbiyotda 
antiseptik 
sifatida 
qo’llaniladi. 
Evgenol 
 
Eugenia 
caryophyelata(chinnigul  -  gvozdika)  o’simligi  tarkibida  uchraydi,  
ishqor  bilan  qizdirilganda    izoevgenolga  izomerlanadi.  Izoevgenol 
oksidlanish  natijasida  vanilin  hosil  qiladi.    Izoevgenol  muskat 
yong’og’i tarkibida uchraydi.   
 
OH
OH
OCH
3
CH
2
-CH=CH
2
OH
OCH
3
CH
2
=CH-CH
2
KOH
t
0
CHO
OCH
3
oksidlanish
   evgenol                          izoevgenol                                           vanilin 
 


 
171 
         Mingdan  ortiq  tabiiy  fenollar  aniqlanib,  ularning  tuzilishi  e’lon  
qilingan. Ularni uchta katta guruhga bo’ladilar: C

- C
1
 guruhi; C

- C
3
 
guruhi; C

- C
3
 - C

 guruhi.  
        1. C

- C
1
 guruhi: bu qatorda fenol halqasiga  bir uglerodli o’rin 
oluvchi birikkan bo’ladi, masalan, oksibenzoy   va vanilin kislotalar:        
OH
HOOC
OH
HOOC
OCH
3
 
                    N-oksibenzoy  kislota                             vanilin kislota 
          
2.C

-  C
3
  guruhi:  bu  qatorda  fenol  halqasiga    uch  uglerodli  o’rin 
oluvchi birikkan bo’ladi, masalan, dolchin kislotalar : 
OH
HOOC-CH=CH
OH
OCH
3
HOOC-CH=CH
 

Download 2,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   138




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish