Biologiya+ona tili va

Qaysi qatordagi gaplar juftligida o’zaro asosdosh so’zlar qatnashgan?

1. 
   Osmon hadsiz, ufqlar, qirlar jimirlaydi zarrin yog‘duda. Qirning g‘ir-g‘ir shamoli, o‘pkalarga moydek tuyulgan totli havosi hammamizning ruhiyatimizni ko‘tarib yubordi.
   
2. 
   Kapalak izidan quvib tinmasdan, Yulduzlarni sanar edim tunlari. Sonsiz egatlarga sochilmish ana, Mening orzularim, mening o’ylarim.
   
3. 
   Nigora Saidlarnikiga kirganda uyning chiroqlari yoqilgan, Said bilan dadasi televizor ko‘rib o‘tirishar edi. Qiz yigitga yoqqan emish, endi hamma gap qizda qoldi.
   
4. 
   Bakovul ularning belbog‘larini boshqatdan mahkamlab, omin deb fotiha berdi. Kimdir gapga gap ular, Kimdir tiyiqsiz kular…
   

48. Bu yerda so‘zimni eshitkuvchi birov ham bo‘lmadi. Bo‘lsalar ham: “Sening orzungni shu xonlar eshitadimi, shu beklar ijro qiladimi?” deb meni ma’yus qildilar. Ilgariroq men ularning gapiga bovar qilmay yursam, so‘ngg‘idan to‘g‘ri so‘zni aytkanlarini bildim. Darhaqiqat, mozoristonda “hayya alal falah” xitobini kim eshitar edi? Mazkur fikr bilan o‘z nadomatini izhor qilgan badiiy obraz qaysi asarda uchraydi?

1. 
   «O‘tkan kunlar»
   
2. 
   «Kecha va kunduz»
   
3. 
   «Zulmat ichra nur»
   
4. 
   «Yulduzlar mangu yonadi»
   

MUMTOZ MATN USTIDA ISHLASH

Matn asosida 28–29- test topshiriqlarini bajaring.
Afv deb kechurmakni aytilur. Bir kishi qilgan kamchiliklarini bo‘yniga olub, o‘kunub, kechurmakni so‘rasa, afv qilmak lozimdur. Chunki afv yaxshi xulqlarning afzali, insoniyatning fazilatidur. Janobi Haq «Qur’oni Karim»da afvni maqtab madh qilmishdur. Oliyjanob kishilar uzrni qabul qilur. Bir kishi qusur va qabohatini bo‘yniga olub uzr aytsa, afv qilur, kechirur. Kattalik va ulug‘likning lazzati birovdan o‘ch olmakda emas, balki afv qilmakdadur. Masalan, Ahmad Mahmudga bir yomon ish qilub dilini og‘ritdi. Mahmud Ahmaddan
o‘chini oldi. Bas, Ahmad ila Mahmudning orasidagi yomonlikdagi farq na o‘ldi?
Holbuki, har ikkisi ham bir-biriga yomonlik qildi. Har ikkisi ham g‘amlik va parishon bo‘ldi. Bir yomonlik ikki bo‘ldi. Agarda Ahmadning qabohatiga Mahmud afv mukofotini bersa, ikkisi ham shod-u masrur o‘lur hamda Janobi Haq afv qiluvchilarni suyar. O‘zi ham afv, mag‘firat qiluvchidir.
No‘shiravon: «Bir gunohkorni afv qilmakdan qanday lazzat olganimni hech kimga aytmayman», – demish.
Abdulla Avloniy, «Turkiy guliston yoxud axloq»

48.