Biologiya hayot haqidagi fan Replikatsiya, transkripsiya so‘zlarining ma‘nosi dnk dan rnk ning sintezlanishi

UZUN TUMAN 1-SON KASB HUNAR MAKTABINING BIOLOGIYA FANI O‘QITUVCHISI MUSAYEV SODIQNING BIOLOGIYA FANIDAN PRIZENTATSIYASI

Mavzu: Umumlashtiruvchi dars.Hujayra tiriklikning irsiy birligi

Reja:

• Biologiya hayot haqidagi fan
• Replikatsiya, transkripsiya so‘zlarining ma‘nosi DNK dan RNK ning sintezlanishi
• Genetik kod xususiyatlari matritsali sintez, oqsil sintezi va t-RNK ning oqsil biosintezini izohlang

Biologiya hayot haqidagi fan.

Biologiya Yerdagi hayotning barcha ko‘rinishlarini, uning turli darajadagi: molekula, hujayra, organizm, populatsiya (tur),biogeosenoz (ekosistema), biosfera darajasidagi tizimlarning barcha xossalarini o‘rganadi

Replikatsiya, transkripsiya so‘zlarining ma‘nosi DNK dan RNK ning sintezlanishi

Genetik kod xususiyatlari matritsali sintez, oqsil sintezi va t-RNK ning oqsil biosintezini izohlang

Organizmlar hayotining asosiy sharti, bu –hujayralar oqsil molekulasining sintezlay olish qobiliyatidir. Har bir tur boshqa turlardan farqlanuvchi, unikal oqsillar to‘plamiga ega. Turli organizmlarda bir xil funksiyani bajaradigan oqsillar ham aminokislotalar soni va izchilligi bilan farqlanadi. Muhim hayotiy funksiyalarni bajaruvchi oqsillar barcha organizmlarda o‘xshash bo‘ladi.

Oqsillar strukturasini DNKdagi nukleotidlar ketma-ketligi belgilaydi. Oqsillarning birlamchi strukturasi haqidagi genetik axborotlar DNK zanjirida nukleotidlar izchilligi tarzida birin-ketin joylashgan. DNKning bir polipeptid zanjiridagi aminokislotalar yoki ribosomal va transport RNK molekulalaridagi nukleotidlar izchilligini belgilaydigan bir qismi gen deb ataladi.Oqsillar tarkibiga kiruvchi har bir aminokislotaning nuklein kislotalarda ketma-ket joylashgan uchta nukleotid (triplet, kodon) yordamida ifodalanishi genetik kod deyiladi. DNK tarkibida 4 ta har xil nukleotid bo‘lishi nazarda tutilsa, 43=64 ta kod hosil bo‘ladi. Bitta aminokislota 2, 3, 4, 6 ta kod yordamida kodlanar ekan. Genetik kod 1962-yili amerikalik bioximiklar M. Nirenberg va S. Ochaolar tomonidan aniqlangan.

ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT