Biologiya (2) — копия cdr

Axborotlarni himoyalashning asosiy vosatalari

Xaridor,  kredit  kartasi  sohibi,  bevosita  tarmoq  orqali  to‘lovlarni  bajarish  uchun  is-

honchli va himoyalangan vositalarga ega bo‘lishi lozim.Xozirgi kunda SSL (Secure Socket 

Layer) va SET (Secure Electronic Transactions) protokollari ishlab chiqilgan:

• SSL protokoli ma’lumotlarni kanal darajasida Shifrlashda qo‘llaniladi;

• SET xavfsiz elektron tranzaksiyalari protokoli yaqinda ishlab chiqilgan bo‘lib, faqat-

gina moliyaviy ma’lumotlarni Shifrlashda qo‘llaniladi.

SET protokolining joriy etilishi bevosita Internetda kredit kartalar bilan to‘lovlar sonin-

ing keskin oshishiga olib keladi.

SET protokoli quyidagilarni ta’minlashga kafolat beradi: 

• axborotlarning to‘liq maxfiyligi, chunki foydalanuvchi to‘lov ma’lumotlarining hi-

moyalanganligiga to‘liq ishonch xosil qilishi kerak;

•  ma’lumotlarning  to‘liq  saqlanishi,  ya’ni  ma’lumotlarni  uzatish  jarayonida  buzil-

masligini kafolatlash. Buni bajarish omillaridan biri raqamli imzoni qo‘llashdir;

• kredit karta sohibining xisob raqamini audentifikatsiyalash, ya’ni elektron (rakamli) 

imzo va sertifikatlar xisob raqamini audentifikatsiyalash va kredit karta sohibi ushbu xisob 

raqamining xaqiqiy egasi ekanligini tasdiqlash;

• tijoratchini o‘z faoliyati bilan Shug‘ullanishini kafolatlash, chunki kredit karta soxibi 

tijoratchining xaqiqiyligini, ya’ni moliyaviy operatsiyalar bajarishini bilishi Shart. Bunda 

tijoratchining raqamli imzosini va sertifikatini qo‘llash elektron to‘lovlarning amalga oshi-

rilishini kafolatlaydi.

---

61