Biologik faol moddalar texnologiyasi

 
 
Dinamik usullardan (davriy usul) ishlab chiqarishda − bir pog‗onali davriy usul − 
perkolyasiya qo‗llaniladi.
 
 
Perkolyasiya 
− usul nomi lot. rercolare − suzib olish so‗zidan olingan.
 
 
Perkolyasiya − 
bu uzluksiz filtratsiya jarayoni bo‗lib, ekstragentni xom ashyo 
qatlamidan suzib olinadi. Jarayon mahsus murakkab tubli va pastki qismida kranga ega bo‗lgan 
sig‗imlarda olib boriladi 
 
 
Ekstraksiyalash jarayoni xom ashyoda ta‘sir etuvchi moddaning butunlay qolmagunicha 
olib boriladi, bunda keyingi ekstraksiyalash iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq bo‗lmaydi.
KIMYOVIY USULLAR
Usulning mohiyati shundaki, bunda xom ashyo oldin reagentlar bilan ishlov berilib 
ekstraksiya jarayonida qo‗llanadigan ekstragentda eriydigan yangi kimyoviy birikma hosil qilinadi 
Masalan, o‗simlik xom ashyosidagi alkoloidlar tuz shaklida bo‗lganligi uchun, xom 
ashyo avval ammiakning 5-% li eritmasi bilan ishlov beriladi va alkoloidlar asos ko‗rinishiga o‗tadi, 
ular esa xloroformda yaxshi eriydi.
Ajratib olish jarayoniga ta‘sir etuvchi omillar. 
Tabiiy xom ashyodan ta‘sir etuvchi moddani tez va to‗liq ajratib olishga erishish uchun 
ko‗pgina omillar ta‘sir ko‗rsatadi. Bu omillarni ikki guruxga ajratishimiz mumkin: 
− xom ashyoning texnologik xususiyatlari; 
− xom ashyo zarrachalari ichidagi va ekstragentdagi massa almashinuv jarayoniga ta‘sir 
etuvchi omillar.
Xom ashyoning texnologik xususiyatlari: 

---

34 


r
R
e


-
Xom ashyodagi namlik
, asosiy ta‘sir etuvchi va ekstraktiv moddalarning miqdori (olinadigan 
ekstrakt miqdorini aniqlashtiradi va xom ashyoni ekstraksiyalanish darajasini baholashga imkon 
beradi); 
-