Biologik faol moddalar texnologiyasi

Gormonlar. Umumiy klassifikatsiyasi.
 
Gormonlar 
(qadimgi yunonchadan – qo‗zg‗ataman) –organik tabiatli biologik faol moddalar 
bo‗lib, ichki sekretsiya bezlarining mahsus hujayralarida ishlab chiqariladi, bevosita qonga tushib 
moddalar almashinuvi va fiziologik funksiyalarga ta‘sir etib boshqaruv vazifasini bajaradi. 
YAqin vaqtlargacha gormonlarni ishlab chiqarishiga endokrin tizimiga birlashgan endokrin 
bezlar yoki ichki sekretsiya bezlari javobgar deb hisoblanardi.
«
Gormon
» iborasi birinchi bo‗lib ingliz fiziologlari U. Beyliss va E. Starlinglarning 1905 yilda 
chop etilgan ilmiy ishlarida qo‗llanilgan . 
Tadqiqotchilar bu iborani uch yil avval aniqlashgan sekretin gormonini o‗rganish vaqtida kiritdilar. 
Bu gormon o‗n ikki barmoqli ichak tomonidan ishlab chiqarilib, ba‘zi bir ovqat hazm qiluvchi 
suyuqliklarni ajralib chiqish intensivligiga javob beradi. Barcha gormonlar qonga kelib tushadi va 
organizmga kompleks ta‘sirni ko‗rsatadi. Bu moddalarning o‗ziga hos jihati shundaki, ular 
mikroskopik konsentratsiyalarda 
ishlab chiqariladi.SHunga qaramasdan, bu ularni funksiyalari 
bajarishga to‗sqinlik qilmaydi. Ichki sekretsiya bezlari tomonidan ishlab chiqariladigan 100 yaqin 
modda ma‘lum bo‗lib, ular gormonal va boshqaruvchilik faolligiga egadirlar. 
Gormonlar klassifikatsiyasi
Gormonlarning bir qismi trop gormonlar bo‗lib – ular boshqa gormonlarning faoliyatini boshqarish 
maqsadida ichki sekretsiya bezlarining faoliyatini boshqaradi.Trop gormonlari gipofizda ishlab 
chiqariladi. Ko‗pchilik gormonlar kimyoviy strukturasiga ko‗ra peptidlarga tegishli bo‗lib ularga – 
oshqozon osti bezi, gipofiz va gipotalamus garmonlari kiradi. 
Jinsiy gormonlar – erkak va ayol gormonlari steroid gormonlaridir. 
Stress gormonlari – 
adrenalin va noradrenalin
–