Biolog 10 indd

 
turlarning E
10
, F
10
 turlariga aylanganligi 
bunga misol bo‘la oladi.
106-rasm.  
Darvin ta’limoti bo‘yicha yangi turlarning paydo bo‘lishi.
Darvindan so‘ng klassik darvinizm bilan genetika, ekologiya, sistematika 
va  boshqa  tabiiy  fanlarning  birlashishi  natijasida  biologik  tur,  uning  tarkibi, 
yangi  turlarning  paydo  bo‘lishi  to‘g‘risida  ko‘p  ma’lumotlar  to‘plandi.  Bu 
ma’lumotlarning  ko‘rsatishicha,  har  qanday  biologik  tur  politipik  tuzilishga 
ega ekanligi, ya’ni bir-biridan ozmi-ko‘pmi morfologik, fi ziologik, ekologik, 
genetik jihatdan farq qilgan individlardan tashkil topganligi yanada oydinlashdi. 
Yangi  turning  paydo  bo‘lishi  ajdod  turning  yagona,  o‘zaro  bog‘liq  bo‘lgan 
genlar, xromosomalar majmuasini
 
buzib, yangi genofondini vujudga keltirish 
orqali amalga oshadi.

---

197
Tur paydo bo‘lishining tiplari ikki xil 
yo‘nalishda kechadi (107-rasm). 
1. Allopatrik yoki geografi k tur paydo 
bo‘lishi.
2. Simpatrik yoki ekologik tur paydo 
bo‘lishi.
Tur  paydo  bo‘lishining  birinchi  turi-
da  geografi k  to‘siqlarning  paydo  bo‘lishi, 
ikkin chi  turida  reproduktiv  to‘siqlarning 
paydo bo‘lishi populatsiyalar o‘rtasida genlar 
almashinuvining to‘xtashiga sabab bo‘ladi.