Biolog 10 indd

Bir turga kiruvchi organizmlar o‘rtasidagi kurash.
 
Yuqoridagilardan farqli 
ravishda
 
bir turga kiruvchi organizmlarning oziqa, yashaydigan hudud va hayot 
uchun zarur bo‘lgan boshqa omillarga nisbatan talabi o‘xshash bo‘ladi. Bir turga 
kiruvchi qushlar orasida urchish paytida uya qurish uchun joy tanlash bo‘yicha 
raqobat  ro‘y  beradi.  Sutemizuvchi  hayvonlar,  qushlarda  erkak  organizmlar 
o‘rtasida  urg‘ochi  organizmlar  bilan  qo‘shilish  uchun  kurash  ketadi  (92-rasm). 
G‘o‘za,  bug‘doy  va  boshqa  o‘simlik  urug‘lari  zich  ekilganda,  ular  orasida 
yorug‘lik, namlik, oziqa uchun raqobat kuzatiladi. Oqibatda ular nimjon bo‘lib 
o‘sadilar. 
Bir turga kiruvchi daraxtlar, butalar orasida ham bunday holat kuzatiladi. 
Shox-shabbasi keng quloch yozgan eng baland daraxtlar quyosh nurining ko‘p 
qismini tutib qoladi. Ularning baquvvat ildiz sistemasi tuproqdan ko‘proq suv 
va  unda  erigan  mineral  moddalarni  shimib  oladi.  Buning  hisobiga  qo‘shni 
daraxtlar zaif bo‘lib o‘sadi yoki o‘sishdan to‘xtab nobud bo‘ladi (93-rasm). Tur 
ichidagi  kurash  eng  shiddatli  bo‘ladi.  Chunki  bir  tur  individlarining  hayotiy 
ehtiyojlari bir xil bo‘ladi. 
92-rasm. 
Tur ichida kurash. 1 – kiyiklar; 2 – zebralar; 3 – fi llar.
2
1
3

---

178