Biolog 10 indd

.
Lichinkali  rivojlanish
.  Lichinkali  ontogenez  tuxum  hujayrada  sariqlik 
moddasi  kam  bo‘lgan  organizmlarda,  masalan,  hasharotlarda,  baliqlarda  va 
amfi biylarda  kuzatiladi.  Ularning  tuxumidan  yetuk  formalardan  o‘z  tuzilishi 
bilan farq qiladigan, o‘zi mustaqil oziqlanadigan lichinka rivojlanadi. Lichinkali 
rivojlanadigan  organizmlarda  metamorfoz  hodisasi  kuzatiladi.  Metamorfoz 
organizm individual rivojlanishi davomida tuzilishida sodir bo‘ladigan chuqur 
o‘zgarishlardir.  Hayvonlarda  metamorfoz  asosan  hayot  tarzi  yoki  yashash 
muhitining  o‘zgarishi  bilan  bog‘liq  holda  amalga  oshadi.  Metamorfoz  bilan 
rivojlanadigan hayvonlarning hayot siklida lichinkalik davri bir yoki bir necha 
bosqichda  kechadi.  Bunday  hayvonlarda  ontogenezning  har  bir  bosqichida 
shu  organizm  mansub  turning  mavjudligini  ta’minlaydigan  muhim  hayotiy 
funksiyalar amalga oshadi. Masalan, lichinkalik davrida areal bo‘ylab tarqalish, 
voyaga  yetgan  davrda  ko‘payish  jarayonlari  kuzatiladi.  Lichinkali  rivojlanish 
o‘troq  yashaydigan  organizmlarning  lichinkalari  tarqalishi  va  arealning 
kengayishiga  imkon  yaratadi.  Bitta  turning  lichinkalari  va  voyaga  yetgan 
formalari turli muhitda yashashi, turli oziq bilan oziqlanishi tufayli tur ichidagi 
kurashning  keskinligi  kamayadi.  Ba’zi  hayvonlarning  lichinkalari  ko‘payish 
xususiyatiga ham ega (jigar qurti, exinokokk).