Biolog 10 indd

   
Fenotip
   sariq tekis qizil            yashil burushgan oq 
 
P
Genotip
          
AABBCC        x              aabbss 
 gameta          ABC  
 
 
  abc
 
   
Fenotip
   sariq tekis qizil            sariq tekis qizil 
 
F
 
Genotip
          
AaBbCc        x              AaBbCc 
 
Shuni  qayd  etish  lozimki,  allel  juftlar  soni  qancha  ko‘p  bo‘lsa,  ajralish 
sinfl ari,  ularning  kombinatsiyalanish  imkoniyatlari,  fenotipik  va  genotipik 
sinfl ar soni ham ko‘p bo‘ladi. Buni quyidagi jadvalda aniq ko‘rish mumkin:

---

87
Аllel 
juftlar
 soni
Gameta 
xillari
soni
Gametalarning 
kombinatsiyala-
nish soni
Genotipik 
sinfl ar 
soni
Fenotipik 
sinfl ar soni
Ajralishning
fenotipik formulasi
1
2
1
=2
4
1
=4
3
1
=3
2
1
=2
(3:1)
1
=3:1
2
2
2
=4
4
2
=16
3
2
=9
2
2
=4
(3:1)
2
=9:3:3:1
3
2
3
=8
4
3
=64
3
3
=27
2
3
=8
(3:1)
3
=27:9:9:9:3:3:3:1
Tayanch so‘zlar: 
G. Mendelning III qonuni, oraliq irsiylanish.
Savol va topshiriqlar:
1. Diduragay chatishtirishning mohiyatini tushuntirib bering.
2.  Diduragay  chatishtirishda  F
2
  da  fenotip  bo‘yicha  qanday  nisbatlarda  ajralish 
ro‘y beradi?
3. G. Mendelning uchinchi qonunini ta’rifl ang.
4. Poliduragay chatishtirish deb nimaga aytiladi?
5. Triduragay chatishtirishda F
2
 da genotip va fenotip bo‘yicha qanday nisbatlarda 
ajralish ro‘y beradi?
6.  Qanday  qilib  poliduragay  chatishtirishda  hosil  bo‘ladigan  turli  gametalar, 
genotiplar va fenotiplar soni hisoblanadi?