Biolog 10 indd

Tayanch  so‘zlar:  kreatsionizm,  panspermiya,  biogenez,  ultrabinafsha,  meteorit, 
konservatsiyalash.
Savol va topshiriqlar:
1. Hayotning kimyoviy evolutsiyasining asosiy bosqichlarini aytib bering.
2. Hayotning biologik evolutsiyasi qachon boshlanishini tushuntiring.
3. Koatservatlar hosil bo‘lishi jarayonini tushuntiring.
4.  Hozirgi  zamonda  hayot  abiogen  sintez  yo‘li  bilan  qaytadan  hosil  bo‘lishi 
mumkinmi?
5. Abiogen sintezni tasdiqlovchi qanday ma’lumotlarni bilasiz?
Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar: Jadvalni to‘ldiring. 
Hayotning paydo bo‘lishi to‘g‘risidagi 
asosiy nazariyalar
Ushbu farazlarning 
tarafdorlari
Farazda ilgari 
surilgan g‘oyalar
Hayotning o‘z-o‘zidan paydo bo‘lishi
Panspermiya
Biokimyoviy evolutsiya
 
52-§. BIOKIMYOVIY EVOLUTSIYA NAZARIYASI
Hayotning  anorganik  moddalardan  abiogen  molekular  evolutsiya  nati-
jasida  hosil  bo‘lishi  to‘g‘risidagi  nazariya  rus  olimi  A.  I.  Oparin  (1924)  va 
ingliz  olimi  J.  Xoldeyn  (1929)  tomonidan  yaratilgan.
Tabiatshunoslar  fi kriga  ko‘ra,  Yer  bundan  taxminan  4,5–5  milliard 
yillar  oldin  paydo  bo‘lgan.  Dastlab  Yer  changsimon  holatda,  harorati  juda 
yuqori (4000–8000°C) bo‘lgan. Asta-sekin sovish jarayonida og‘ir elementlar 
sayyoramizning markaziga, yengillari esa periferik qismiga joylasha boshlagan.
Yerda  eng  qadimgi  oddiy  tirik  organizmlar  taxminan  3,5  milliard  yil 
avval  paydo  bo‘lgan  deb  taxmin  qilinadi.  Hayot  avval  kimyoviy,  keyin  esa 
biologik  evolutsiyaning  mahsulidir.