Biokimyo pmd


-rasm.  Fermentning faol markazi 35-rasm



Download 4,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet96/430
Sana19.07.2021
Hajmi4,12 Mb.
#123097
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   430
Bog'liq
Sobirova-R.A-biokimyo

36-rasm.  Fermentning faol markazi

35-rasm.  Fermentativ faollik


114

Oddiy va murakkab fermentlarning uchlamchi qurilishida ma’lum

bir funksiyani bajaruvchi maxsus markazlar mavjud.

Murakkab fermentlarning faol markaziga kofaktor kiradi. Oligomer

fermentlarda faol markazlar soni subbirliklar soniga teng, yoki ikkita

subbirliklar faol markazni hosil qilishi mumkin. Ba’zi fermentlarda faol

markazdan tashqari regulyator – allosterik markaz bo‘lishi mumkin.

Bu markaz modifikatorlar bilan birikadi. Modifikatorlar ferment

faolligini oshirishi (effektorlar) yoki susaytirishi (ingibitorlar) bo‘lishi

mumkin.


Faol markazda kontakt – ya’ni substrat bilan birikuvchi, katalitik –

fermentativ reaksiyani katalizlaydigan joy mavjud (36 rasm). Aktiv

markaz polipeptid zanjirlarning turli joylaridan o‘rin olgan 12-16

aminokislota qoldiqlaridan hosil bo‘ladi. Polipeptid zanjirining boshqa

aminokislota qoldiqlari faol markazni to‘g‘ri fazoviy joylashishini va

reaksion holatini belgilaydi. Oddiy fermentlarda faol markazning

kontakt va katalitik joylari aminokislotalarning funksional faol

guruhlaridan hosil bo‘ladi, murakkab fermentlarda asosiy vazifani

kofaktorlar bajaradi.

Fermentativ katalizda quyidagi funksional faol guruhlar  ishtirok

etadi: dikarbon aminokislotalarning COOH va peptid zanjirining C –

uchlarining COOH guruhlari; lizinning NH

+

2

 guruhi va polipeptid



zanjirining N – uchi NH

3

 guruhi; argininnig guanidin; triptofanning



indol; gistidinning imidazol, serin va treoninning OH; oltingugurt

tutuvchi aminokislotalarning SH-guruhlari, tirozinni fenol guruhlari

ishtirok etadi.

Kofaktorlar apoferment bilan birikishiga qarab 2 guruhga bo‘linadi:

Prostetik gruppa – bunda kofaktor apoferment bilan kovalent

bog‘lanadi.

Koferment – bunda kofaktor apoferment bilan nokovalent bog‘lanadi

va tez dissotsiatsiyalanadi (37-rasm).

Kofaktorlar strukturasiga ko‘ra vitaminli va vitamin bo‘lmagan

kofaktorlarga bo‘linadi. Vitaminli koferment tiaminli (TMF, TDF, TTF),

flavinli (FAD, FMN), pantotenatli (KoA, defosfo-KoA, 1-

fosfopantotenat), nikotinamidli (NAD, NADF), piridoksinli (PALF,

PAMF), flavinli (TGFK), kobamidli (metilkobalamin,

dezoksimetilkobalamin), biotinli (karboksibiotin), lipoil (lipoamid),

xinonli (ubixinon, plastoxinon) va karnitinli (karnitin)larga bo‘linadi.

Vitamin bo‘lmagan kofermentlar o‘z navbatida nukleotidli (UDFGK),

fosfomonosaharidli (glyukozo-1,6-difosfat, 2,3-difosfoglitserat),

metalloporfirinli (gemlar, xlorofillar) va peptidliga (glutation) bo‘linadi.




115

37-rasm. Kofermentlar funksiyalar

Metallar ham ferment tarkibiga kiradi (11-jadval). Metallofermentlar

keng tarqalgan bo‘lib barcha fermentlarning ko‘p qismini tashkil qiladi.

Metallofermentlar 2 guruhga bo‘linadi: fermentlarda faollashtiruvchi

vazifasini o‘tovchi metallar (bunday fermentlar metallarsiz ham katalitik

vazifani bajaradi) va kofaktorlik vazifani bajaruvchi metallar (metall

ionlarisiz ferment faol emas).


Download 4,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   430




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish