Biokimyo pmd

Proteoglikanlar biosintezi

Proteoglikanlarni oligosaxarid fragmentlari glikoziltransferazalarni ketma-

ket ta’siri natijasida sintezlanadi. Bu fermentlar nukleotid-uglevoddan

monosaxaridlarni tegishli akseptorni  boshqa uglevod yoki polipeptiddagi

aminokislota qoldig‘iga o‘tkazilishini katalizlaydi. Oligosaxarid qism

bosqichma-bosqich, har gal 1 ta qoldiqqa uzayadi (122-rasm).

Xondroitinsulfat biosintezida 6 xil glikoziltransferaza va 1 ta

sulfotransferaza qatnashadi. Glikozillash sekretor hujayralarni Golji

apparatida vujudga keladi. Ribosomadan ajralgan proteoglikanni

polipeptid zanjiri endoplazmatik retikulum kanallari bo‘yicha Golji

apparatiga o‘tadi, u yerda membranalar bilan bog‘langan tranferazalar

ketma-ket oligosaxarid guruhlarni sintezini boshlaydi. Sintezlangan

molekulalar Golji apparatidan hujayra plazmatik membranasi sohasiga

o‘tadi va hujayradan chiqariladi.

122-rasm.  Proteoglikonlar biosintezi

---

458

To‘qimadan ajratilgan proteoglikanlar proteoglikan agregatlari

deb ataladi. Ularning asosiy qismini proteoglikan subbirliklari tashkil

etadi. Gialuron kislota va bog‘lovchi oqsil umumiy massasining

1%ini tashkil etadi. Polipeptid zanjir proteoglikan subbirligining

o‘zani hisoblanadi. Proteoglikan agregatlari tuzilishi bo‘yicha butilka

yuvadigan shyotkaga o‘xshaydi.

Proteoglikan subbirliklari elektrostatik bog‘lanishlar hisobiga

kollagen bilan bog‘lanadi.