Biokimyo pmd

Aminokislotalarning uglerod skeletini o‘zgarishi bilan boradigan

reaksiyalar

Aminokislotalarning uglerod skeletlarini amfibolik mediatorlarga

aylanishi 1940-yillarda maxsus ovqatlanishlar orqali aniqlangan. Bunda

aminokislotalarning uglerod skeleti uglevodlarni (13 aminokislota),

yog‘larni (1 aminokislota), ham uglevod, ham yog‘larni (5 aminokislota)

hosil qilishi mumkin (24-jadval).

24-jadval

L-aminokislotalarning uglerod skeletini o‘zgarishi

      Glyukogen                    Ketogen                       Glyukogen va

 aminokislotalar

     aminokislotalar        ketogen aminokislotalar

     Alanin                           Leytsin                            Izoleytsin

Arginin                                                                     Lizin

Asparagin                                                             Fenilalanin

Sistein                                                                    Triptofan

Glutamin                                                                Tirozin

Glitsin

Gistidin

4-gidroksiprolin

Metionin

Prolin

Serin

Treonin

Valin

Aminokislotalarning uglerod skeletlari aminoguruhi ajralgandan so

ng quyidagi  moddalarga aylanishi va Krebs siklida yonishi mumkin.

Glitsin, alanin, leytsin, sistein, serin, treonin, lizin, triptofan  atsetil-

KoA; fenilalanin va tirozin  atsetil-KoA va fumarat; izoleytsin  atsetil-

KoA va suksinil-KoA; arginin, gistidin, glutamin, glutamat, prolin  a-

keto-glutarat; asparagin va aspartat oksaloatsetat hosil qilishi mumkin.

Ularning CO

2

 va H

2

O jadal parchalanishi natijasida ko‘p miqdorda

---

282

energiya ajralib chiqadi. Aminikislotalarni jadal atsetil-KoA ga jigarda

parchalanishi keton tanachalarini hosil bo lishiga olib keladi.