Biokimyo pmd

Vitamin B

6

Vitamin B

6

 (piridoksin, antidermatit) 1934-yilda P. Derdi tomonidan

ochilgan. U 3-oksipiridin, xususan 2-metil-3-oksi-4,5-dioksimetilpiridin

unumi hisoblanadi. Vitamin faolligiga 3-oksipiridinning uchta unumi

ega: piridoksin (piridoksol), piridoksal va piridoksamin. Kofermentlik

funksiyasini piridoksal-5-fosfat bajaradi. U oksidoreduktaza,

transferaza, gidrolaza, liaza va izomerazalar tarkibiga kiradi (14-jadval).

---

151

14-jadval

Piridoksal-5-fosfatning asosiy biokimyoviy funksiyalari

Ferment

Bajaradigan funksiyasi

Monoaminooksidaza,             Biogen aminlarni zararsizlantirilishi

diaminooksidaza

Aminotransferazalar

   Aminokislotalarni katabolizmi va

                                                   transaminirlanish reaksiyalari

Yodtirozin va yodtironin        Yodtironinlarni qalqonsimon bezda

aminotransferazalari

        sintezi va periferik to‘qimalarda

                                                          ularni parchalanishi

γ

-aminobutirat

               γ

-aminomoy kislotasini

aminotransferazasi                             zararsizlantirilishi

Kinureninaza va                       Triptofandan nikotinamid biosintezi

kinureninaminotransferaza

Aminokislotalar                     Biogen aminlarni hosil bo‘lishi

  dekarboksilazasi

 Aminolevulinatsintetaza

   Gem va gem tutuvchi oqsillar

                                                                biosintezi

 3-ketodegidrosfingozin          Sfingolipidlar biosintezi

           sintetaza

 Aminokislotalar                     Organizmda D-aminokislotalar

    izomerazalari

                            utilizatsiyasi

 glikogen fosforilaza                           Glikogenoliz

Avitaminoz B

6

 belgilari: kalamushlarda o‘rganilganda dermatit,

terining qurishi, sochlarning to‘kilishi kuzatiladi. Barmoqlar gangrenasi

rivojlanishi mumkin. Odamlarda B

6

 avitaminozi kam uchraydi,

pellagrasimon dermatitlar rivojlanadi. Triptofan almashinuvining

buzilishi natijasida siydik tarkibida ksanturen kislota miqdori ko‘payadi,

kinuren kislota esa kamayadi. Shuningdek, gomotsistinuriya va

sistationuriya kuzatiladi.

Biologik vazifasi: NAD va NADFga bog‘liq degidrogenazallarning

kofermenti tarkibiga kiradi. Piridoksalfosfat aminotransfenaza va

---

152

dekarboksilazalarning kofermenti hisoblanadi. Shuningdek,

piridoksalfosfat ba’zi aminokislatalarning (serin, treonin, trigtofan)

almashinuvida qatnashadi.

Vitamin B

6

 o‘simlik va hayvon mahsulotlarida keng tarqalgan. Uning

asosiy manba’lari bo‘lib, non, no‘xat, loviya, kartoshka, go‘sht, buyrak,

jigar va boshqalar hisoblanadi. Ichak mikroflorasi bu vitaminni yetarli

miqdorda sintezlashi mumkin. Sutkalik me’yori 2mg (42-rasm, b).