Biokimyo asoslari fanidan mustaqil ishi fermentlari va ularning texnologik ahamiyati

TKTI Shahrisabz filiali
FOBMT – yo’nalishi
26-20 guruh talabasi
SAYFULLAYEV SUNNATULLO

BIOkimyo ASOSLARI

Fanidan mustaqil ishi

FERMENTLARI VA ULARNING TEXNOLOGIK AHAMIYATI

Reja:

Reja:

• Fermentlar deb nimaga aytiladi?
• Fermentlarning qanday turlari mavjud?
• Oziq-ovqatda fermentlarning qo’llanilishi?

1837 yilda I.Berzellus fermentlar tirik organizmlar yetkazib beradigan katalizatrorlar ekanligini ko’rsatib berdi. Ana shu vaqtda “ferment”(lot.fermentatio-bijg’ish) va “enzim” (yunoncha-achitqida) terminlari paydo bo’ldi.

• 1837 yilda I.Berzellus fermentlar tirik organizmlar yetkazib beradigan katalizatrorlar ekanligini ko’rsatib berdi. Ana shu vaqtda “ferment”(lot.fermentatio-bijg’ish) va “enzim” (yunoncha-achitqida) terminlari paydo bo’ldi.
• Fermentlar oqsil moddalarni eng muhim sinfi bo’lib, o’zlarining biologik vazifalar bo’yicha universaldir. Fermentlar tirik hujayrada sodir bo’ladigan kimyoviy reaksiyalarni o’ziga xos va yuqori samarali katalizatorlaridir.
• Hozirgi vaqtgacha bir necha ming fermentlar tavsiflab o’tilgan bo’lib, mingdan ortig’i toza holatda ajratib olingandir. Yuzlab oqsil-fermentlarni aminokislota ketma-ketligi aniqlangan bo’lib, eng ma’lumlari rentgen tahlil usuli bilan to’liq fazoviy tuzilishi aniqlangan.

Fermentlar yuqori samarali katalizatorlardir: ular reaksiya tezliklarini million va milliardlab marta oshirishlari mumkin. Masalan, ureaza fermenti mochevina gidrolizini 1014 marta oshiradi. Fermentlar yuqori o’ziga xos katalizatorlardir. Shu bilan bir qatorda ular substrat o’ziga xoslikka ega bo’lib, yuqori stereo o’ziga xoslikni namoyon qiladilar.

Fermentlar yuqori samarali katalizatorlardir: ular reaksiya tezliklarini million va milliardlab marta oshirishlari mumkin. Masalan, ureaza fermenti mochevina gidrolizini 1014 marta oshiradi. Fermentlar yuqori o’ziga xos katalizatorlardir. Shu bilan bir qatorda ular substrat o’ziga xoslikka ega bo’lib, yuqori stereo o’ziga xoslikni namoyon qiladilar.