«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика илмий-амалий анжумани

«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика онлайн илмий-амалий анжумани
Гулистон 2020 й. 17-18 апрель
12 
КАРПСИМОНЛАРНИ СУНЪИЙ АКВАКУЛЬТУРАДА 
КЎПАЙТИРИШГА ДОИР 
Умматов А.–б.ф.н. доцент., Исмоилов И.–магистр., Кимсанов У.- талаба. 
Андижон давлат университети 
 
Ўзбекистон шароитининг турли-туманлиги, унинг ўсимликлар ва 
ҳайвонот дунёсининг хилма-хиллигига таъсир кўрсатади. 
Ҳозирги даврга келиб, балиқларнинг табиий заҳираларини анча камайиб 
кетганлиги, кенг истиқболли соҳа ички сув ҳавзаларида “аквакультура 
балиқларини” кўпайтиришни тақозо этмоқда. 
Президентимизнинг 2018 йил 6- ноябрдаги “Балиқчилик соҳасини янада 
ривожлантиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарори тармоқ 
ривожида муҳим аҳамият касб этиб, Республикамизда биринчи марта 
балиқчилик соҳасини ривожлантиришнинг хуқуқий тизими тўлиқ шаклланди. 
Ички бозорни сифатли ва арзон балиқ маҳсулотлари билан тўлдириш масаласи 
устивор вазифа деб белгиланди. 
Балиқ гўшти пархез таомлар қаторига кириб, унинг таркибида бошқа 
озиқ-овқат маҳсулотлари таркибида учрамайдиган оқсиллар, ёғлар, углеводлар 
бўлиши билан бирга, у организмда тез ҳазм бўлади. Шунинг учун ҳам, балиқ 
ресурсларидан кенг фойдаланишга алоҳида эътибор қаратилиб, карпсимонларга 
мансуб ўтхўр балиқларни урчитиш долзарб масалага айланди. 
Ҳовуз балиқчилигида сув шароити, тозалиги, ҳарорати ва айниқса озуқа 
манбаи ҳисобланган майда қисқичбақасимонлар, сув ўтлар алоҳида аҳамият 
касб этади. Балиқлар сув ўтлар массасини ва шу ўсимликлар ҳисобига 
яшайдиган тубан организмларни истеъмол қилиб, биологик хилма-хилликни 
сақлашда асосий ролни ўйнайди. 
Бизнинг шароитимизда карпсимонлар вакиллари кенг тарқалган бўлиб, 
улар барча чучук сув ҳавзаларини эгаллаган. Нисбатан кенг тарқалган турларга 
зоғора балиқ, қора балиқ, мўйлов балиқ, мойбалиқ, оқча, лаққа, карп, 
иқлимлаштирилган оқамур, хумбош ва олабуғасимонларга мансуб илобош 
кабиларни киритиш мумкин. Улардан ўтхўр балиқлар катта амалий аҳамият 
касб этади: 
Оқ амур 
(Ctenopharygodon idella)- карпсимонлар оиласига мансуб 
иссиқсевар тур, Фарғона водийси шароитида 4-5 ёшда жинсий вояга етади. 
Унинг серпуштлиги ўртача 800 минг увилдириқ, 12 килограммли урғочиларда 
2-2,2 млн донагача бўлишлиги қайд этилган. Увилдириқ ташлаш муддатлари 
апрелдан, то августгача давом этади. Оқ Амур асосан сув ўсимликлари билан 
озиқланади. 

---