«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика илмий-амалий анжумани

«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика онлайн илмий-амалий анжумани
Гулистон 2020 й. 17-18 апрель
410 
“Eksperimental biologiya” laboratoriyasida olib borildi. Olib borilgan tadqiqotlarda 
kartoshkaning 2 ta navi (Panomera va Naynavo) obyekt sifatida tanlab olindi. 
O’simliklarni sun’iy ozuqa muhitida o’stirishda R.Butenkoning umumqabul qilingan 
usuli asosida tajribalar olib borildi. 
Eksplantlarni o’stirishda asosan sitokinin va auksin tipidagi fitogormonlardan 
foydalaniladi. Ko’zlangan maqsadga ko’ra mazkur fitogormonlarning nisbatlari va 
birikmalari o’zgartirib turiladi. Eksplantlarni o’stirish uchun 6-benzilaminopurin va 
boshqa sitokininlar qo’shilgan muhitlardan foydalaniladi. Ildiz otish davrida auksin 
tipidagi moddalar ishlatiladi. Bir qator tadqiqotlarda shirinmiya o’simligi ildizida 
fiziologik faollikka ega bo’lgan birikma glisirrizin kislotasi aniqlangan va ajratib 
olingan. Glisirrizin kislotasi o’simlik vegetativ rivojlanish davrida o’ziga xos bo’lgan 
stimulyatorlik hossasini namoyon qilishi, o’simlik vegetativ massasining ortishiga 
ta’sir qilishi juda ko’p tadqiqotlarda o’z aksini ko’rsatgan. Shunga asosan tadqiqotlar 
davomida, glisirrizin kislotasining fitogormonlar bilan xosil qilgan komplekslarining 
ta’siri o’rganildi. 
Glisirrizin kislotasining indol uksus kislotasi bilan xosil qilgan birikmasining 
10
-4
, 10
-5
, 10
-6
, 10
-7
molyar konsentrasiya eritmalari MS ozuqali muhitiga 
qo’shilganda 10
-6
va 10
-7 
molyar bo’lgan variantlarida kartoshka apikal 
meristemalarining rivojlanish koeffisienti, yuqorida keltirilgan konsentrasiyalarga ega 
bo’lgan indol uksus kislotasi eritmalari qo’shilgan ozuqa muhitlariga nisbatan 15-16 
dan yuqori bo’lishi tadqiqod jarayonida kuzatildi. Bu o’z navbatida kartoshka 
mikrotugunaklari miqdorining oshishiga imkoniyat yaratadi.