«binolar va inshootlar qurilishi»

Doimiy yuklar:

plita va poldan 2748*2,35 = 6460 N/m = 6,46 kN/m;

ulchamlari 0,2 x 0,33 m bulgan ikkinchi darajali to‘sinning uz ogirligidan 0,2x0,33x1x25x1,1 = 1,82 kN/m;

binoning axamiyati buyicha ishonchlilik koeffisiyenti _n = 0,95 ni xisobga olganda g = (6,46+1,82)M0,95 = 7,87 kN/m;

Vaktinchalik yuk _n = 0,95 ni xisobga olganda

 = 7,92*2,35*0,95 = 17,68 kN/m.

Tulik yuk mikdori

q= g +  = 7,87+17,68 = 25,55 kN/m.

To‘sin kesimlarida xisobiy yuklardan xosil buladigan eguvchi moment­larni takribiy usul yordamida aniklaymiz.

Birinchi oralikda

= 93,6 kNm.

Birinchi oralik tayanchda

= 73,6 kNm.

Urta oralik va urta tayanchlarda

= 64,4 kNm.

Urta oralikdagi manfiy eguvchi moment mikdori bulganda shu oralikdagi momentini 40% - ga teng kabul kilinadi. Bizning misolda = 2,3 < 3.

Manfiy moment

M = 0,4 M = 0,4 * 64,4 = 25,7 kNm.

Kundalang kuchlarni aniklaymiz:

chekkadagi tayanchda

Q = 0,4(g + )*l₀ = 0,4*25,55*6,35 = 64,9 kN.

Birinchi oralik tayanchda, chapdan

Q = 0,6(g + )*l₀= 0,6*25,55*6,35 = 97,3 kN.

Birinchi oralik tayanchda, ungdan

Q = 0,5(g + )*l₀ = 0,5*25,55*6,35 = 81,1 kN.
1.2.1.To‘sin balandligini aniklash
To‘sin balandligini tayanchdagi eguvchi moment mikdori M=73,6 kNm buyicha, samarali armaturalash shartiga kura ( = 0,35, A₀ = 0,289) xisoblaymiz. . To‘sinning kesimi tavr shaklida bulib, tokchasi chuzilgan zonada joylashgan, shuning uchun xisobda kesimni kengligi b = 20 sm bulgan turtburchak shaklida kabul kilamiz. Kesimni foydali balandligini xisoblaymiz.

h₀ = = 29,6 sm.

Kesimning tulik balandligi

h = h₀ + a = 29,6 + 3,5 = 33,1 sm; h = 35 sm; b = 20 sm kabul kilamiz. Kabul kilingan kesimning foydali balandligi:

h₀ = h - a = 35 - 3,5 = 31,5 sm

To‘sin oraliklarda tokchasi siqilgan zonada joylashgani uchun kunda­lang kesim tavr shaklida xisoblanadi. Tokchaning xisobiy kengligini kuyidagi shartlar asosida aniqlaymiz:

a) = 0,2 > 0,1 = 220 sm.

b) Ikki kushni to‘sinlar orasidagi masofadan oshmasligi kerak b 235 sm.

Eng kichigini , = 220 sm kabul kilamiz.
1.2.2. To‘sinni normal kesimlar buyicha mustaxkamligini xisoblash

Birinchi oralikdagi kesimda M = 93,6 kNm.

Ilovadagi 7-chi jadvalda A₀ = 0,03 buyicha  = 0,03;  = 0,985 aniklaymiz. Siqilgan zona balandligi

x = *h₀ = 0,03*31,5 = 0,93 sm < h'_f = 7 sm.

Neytral o‘k tokchada joylashgan, kesim kengligi = 220 sm bulgan turtburchak shaklida xisoblanadi. Ishchi armatura kesim yuzasi

= 8,26 sm²

Ilovadagi 6-jadvaldan

216 + 218 A111 A_S = 9,11 sm² kabul kilamiz.

Urta oralikda M = 64,4 kNm.

A₀ = = 0,023 ,

Ilovadagi 7-jadvaldan

 = 0,988
A_S = = 5,67 sm²

Ilovadagi 6-jadvaldan

414 A111 A_S = 6,16 sm² kabul kilamiz.

Manfiy moment M = 25,7 kNm va tayanch momentlar ta’siridan to‘sinni pastki tomoni siqilib, yukori kismi chuziladi. To‘sin kengligi b =20 sm bulgan turtburchak shaklida xisoblanadi.

A₀ = = 0,1

Ilovadagi 7-jadvaldan

= 0,947

A_S = = 2,3 sm²

Ilovadagi 6-jadvaldan

212 A111 A_S= 2,26 sm² kabul kilamiz.

Birinchi oralik tayanchda M = 73,6 kNm

A₀ = = 0,284

Ilovadagi 7-jadvaldan

= 0,828

A_S = = 7,7 sm²

Ilovadagi 6-jadvaldan

318 A111 A_S = 7,63 sm² kabul kilamiz.

Urta tayanchda M = 64,4 kNm

A₀ = = 0,248

Ilovadagi 7-jadvaldan

 = 0,855

A_S = = 6,55 sm

Ilovadagi 6-jadvaldan

318 A111 A_S = 7,63 sm² kabul kilamiz.

1.2.3. To‘sinni kiya kesim buyicha mustaxkamligini xisoblash

To‘sinni kiya kesim buyicha xisoblashda kundalang sterjenlar diametri va kadami aniklanib, kiya kesimlar orasidagi siqilgan beton mustaxkamligi tekshiriladi.

Bu xisoblashni kuyidagi algoritm yordamida EXMda bajarish taklif etiladi. Shu algoritm asosida tuzilgan programma "Rigel" nomi ostida kafedra EXMiga kiritilgan. Kurs ishini bajarishda undan foydalanish tavsiya etiladi.

Kundalang sterjenlar diametri buylama sterjenlar bilan payvandlash shartiga kura kabul kilinadi: d_  0.25 d_l

Konstruktiv shartlarga kura, kundalang armaturalar kadami (S) to‘sinning balandligi h45 sm gacha bulganda 150 mm va h/2 dan osh­masligi lozim (h>45 sm bulganda 200 mm va h/3 dan oshmasligi k/k).

To‘sinni kiya kesim buyicha mustaxkamligini xisoblash uchun masalaning parametrlari kuyidagi ketma-ketlikda kiritiladi:

1. 
   Kundalang kuch kiymati Q= 81100 N
   
2. 
   Ximoya katlam kiymati a=35mm
   
3. 
   Betonni siqilishdagi mustaxkamligi R_b=14,5 Mpa
   
4. 
   Kundalang kesim eni b= 200mm
   
5. 
   Kundalang kesim balandligi h= 350mm
   
6. 
   Betonni chuzilishidagi mustaxkamligi R_bt=1,05 Mpa
   
7. 
   Betonni ish sharoiti koeffisiyenti _b1= 0,9;
   
8. 
   Kundalang armatura kesim yuzasi Asw= 106 mm²
   
9. 
   Kundalang armatura kadami S= 200 mm
   
10. 
    Kundalang armatura xisobiy karshiligi Rsw= 285 Mpa
    
11. 
    Betonning elastiklik moduli E_b= 32500 Mpa
    
12. 
    Armaturaning elastiklik moduli E_S = 200000 Mpa
    
13. 
    Koeffisiyent f_b2= 2
    
14. 
    Koeffisiyent f_b3= 0.6
    
15. 
    Xisobiy oralik L= 6350 mm