Бино ва иншоотларнинг техник ҳолатини баҳолашнинг мақсад ва вазифалари

 

---

Биноларни техник баҳолашни таҳлил қилиш 
Ҳисоблар текшириш натижасида олинган маълумотларга асосан ва 
мос равишдаги ўзгаришларни ҳисобга олган ҳолда олиб борилади. Бу 
кўрсаткичлар қуйидагилардир: 
- бинони ва унинг конструктив элементларини геометрик 
параметрлари: 
оралиқлар, 
баландликлар, 
юк 
кўтарувчи 
конструкцияларнинг ҳисобий кесим юзалари; 
- юк кўтарувчи конструкцияларнинг ҳақиқий таяниш ва бирикиши, 
уларнинг ҳақиқий ҳисобий схемаси; 
- конструкцияни ташкил этган қурилиш материалларининг ҳисобий 
қаршилиги; 
- конструкциянинг юк кўтариш қобилиятига таъсир қилувчи дефект 
ва шикастланишлар; 
- ҳақиқий юклар, таъсирлар, бино ёки иншоотнинг ишлаш шароити. 
Ҳақиқий ҳисобий схема текширув натижасида ойдинлаштирилиб, у 
қуйидагиларни ўзида акс эттириши лозим: 
- бошқа ёндош конструкциялар билан таяниш ёки бирикиш шартлари, 
таянч бирикмаларининг деформацияланиши;
- 
кесимларнинг 
геометрик 
ўлчамлари, оралиқларнинг 
ва 
эксцентриситетларнинг катталиги; 
- ҳақиқий (ёки талаб қилинган) юкларнинг тури ва тавсифи, 
конструктив элемент бўйича уларнинг қўйилиши нуқталари ёки тарқалиши; 
- конструкциянинг дефект ва шикастланишлари.
Темирбетон конструкцияларнинг ишлашининг ҳақиқий ҳисобий 
схемаларини аниқлаш учун, уларнинг геометрик ўлчамлари билан бир 
қаторда улардаги ҳақиқий арматуралаш схемаси ва арматураларнинг ўзаро 
боғланиш усулларини инобатга олиш керак.
Бажарилган ҳисобларга асосан қуйидагилар амалга оширилади: 
- 
конструкцияларда эксплуатация жараёнида таъсир қилувчи 
юк ва таъсирлар, шу жумладан зилзилавий таъсирлар аниқлаштирилади;
- 
мазкур конструкцияларнинг юк кўтариш қобилияти 
аниқланади.
Бу кўрсаткичларни ўзаро таққослаш натижасида уларнинг юк 
кўтариш қобилиятига нисбатан қандай юкланганлиги ойдинлашади.
Юк кўтарувчи қурилиш конструкцияларини текшириш ва уларни 
ҳисоблаш ва таҳлили натижаларига асосан ушбу конструкцияларнинг 
техник ҳолати бўйича категорияси аниқланиб, уларнинг кейинги 
эксплуатацияси бўйича тавсиялар берилади.
Агарда ташқи юклар таъсири конструкциянинг юк кўтариш 
қобилиятидан ортиб кетадиган бўлса, у ҳолда бундай конструкциянинг 
ҳолати ишдан чиққан ёки авария ҳолатида эканлигини қайд этиш зарурдир.