Bino va inshootlar qurilishi

Qurilish konstruksiyalarini montaj qilishda geodezik ishlar.
YUqoridagi chizmadan inshoot M ning V nuqtasini joyga ko‘chirish uchun ma’lumot kerak 
deylik. Buning uchun V nuqtadan 12-13 to‘g‘ri chizig‘iga perpendikulyar tushiramiz. So‘ngra V va 
E nuqtalarning koordinatlari aniqlanadi. Tekislikda teskari geodezik masala echish usuli bilan d
4
d
4
va d
5
d
6
masofalar aniqlanadi. D
4
va d
6
masofalar faqat kontrol uchun xizmat qiladi. 
Inshoot nuqtalarini joyga ko‘chirishni kesishtirish usulida olib borish bu qutbiy usulni 
kombinatsiyalashidir. 
 
Kran osti yo‘llarini montaj qilishda geodezik ishlar. 
Ishlab chiqarish korxonalarini ko‘rishda eng keng tarqalgan geodezik ishlardan biri qurilish 
to‘ridir. U o‘z navbatida to‘g‘ri chiziq yoki kvadratlar uchlarida joylashgan tayanch punktlar 
hisoblanib, qurilish maydonini qoplagan bo‘ladi.
Qurilish to‘rining vazifasi u imorat yoki inshoot tomonlari va unga mos o‘qlarga parallel 
bo‘lishi kerak. 
Qurilsh to‘rini loyihalashdan maqsad qurilish maydonini topografik planda punktlar o‘rnini 
aniqlash, loyihalash usulini aniqlash, loyihalash usulini tanlash, qurilish to‘ri punktlar o‘rnini 
aniqlash belgilash va burchakli hamda chiziqli o‘lchamlarini hisoblashdan iboratdir. 
To‘rni odatda qurilish genplanga tushirish qulaydir. Bunda geodezik ishlardan maksimal 
foydalanish uchun alohida tiklanadigan uylar qurilish to‘ri shakllari ichiga joylanishi kerak. 
To‘rning tayanch nuqtalari tuproq ishlari bajariladigan joylarga to‘g‘ri kelmasligi kerak. 
Buning uchun qurilish to‘ri oldin kalkaga chiziladi, so‘ngra u qurilish genplanga qo‘yilib, uning 
yo‘nalishi qurilish inshooti tomonlari va o‘qlari yo‘nalishiga parallel holda u yoki bu tomonga 
suriladi. Bunda ko‘pgina nuqtalar shu qurilish maydoniga to‘g‘ri kelishi kerak. So‘ngra to‘r 
kalkadan qurilish genplanga tushiriladi. 
Qurilish to‘ri ko‘pincha grafoanalitik usulda loyihalanadi. Avval qurilish genplanga 
inshootning asosiy o‘qlari tushiriladi, ularni koordinatalari hisoblanib, inshoot o‘qlarining o‘rtacha 
direksion burchaklari hisoblab topiladi. 
To‘r yo‘nalishlarining direksion burchaklari 

va 

=90
0
qilib olish qabul qilingan.