Bino va inshootlar qurilishi

 
 

---

79 
8.4. Fototopografik s’yomka haqida umumiy ma’lumot 
Aerogeodeziya – yer yuzasi fototasvirini olish va ularni joyining karta va planlarda qayta 
xosil qilish usullarini ishlab chiqadi va o‘rganadi. 
Fototasvirlar samolyotlarga va erga o‘rnatiladigan maxsus fotografik apparatlar yordamida 
olinadi. Joyning olingan tasvirlari yordamidatopografik karta va planlarni tuzishda fotogrammetrik 
usul keng qo‘llaniladi. 
Fotogrammetriya 
ob’ektlarning xolati va shakl o‘lchamlarining tekislikda yoki 
fazodagi,xamda ularning fotogrammetrik tasvirlariga ko‘ra joyning turli hil ko‘rinishlarida aniqlash 
usullarini o‘rganadi. 
Aerofotogeodeziyada yer yuzasi ob’ekt, geometrik tasviri esa uning aniq plani yoki joyning 
kartasi xisoblanadi. 
Aerogeodeziyada, geodeziya fanining ko‘plab usullari keng qo‘llaniladi. Mustaqil fan bo‘lib 
geodezidan ajralib chiqqan. Karta va planlarni geodezik asoslarini yaratish bu ikki fanni umumiy 
maqsadga birlashtiradi. 
Fototopografik ishlar.
Maxsulot xarakteri va yaratilishiga ko‘ra s’yomkalar quyidagi turlarga ajratiladi: 
1.
konturli aerofotos’yomkalar; 
2.
murakkab s’yomka; 
3.
stereotopografik s’yomka; 
4.
yer usti fototopografik s’yomkasi 
Konturli aerofotos’yomka. 
Konturli aerofotos’yomkao‘zida jarayonlarning majmuasini ko‘rsatadi, ularni bajarish 
natijasida joyning konturli plani hosil kilinadi. Konturli aerofotos’yomka boshlang‘ich jarayoni bu 
joyning aerofotos’yomkasi xisoblanadi. Aerofotos’yomka jarayonida tasvirga tushiriladigan 
xududustidan samolyotda o‘zaro parallel marshrutlar o‘tkaziladi. Bunda joy belgilangan vaqt 
oraliqlarida shunday xisob bilan tasvirga tushiriladiki, marshrutdagi xar qaysi navbatdagi 
aerotasvirlar, oldindan berilgan kattalikdagi bo‘ylama va ko‘ndalang yopmalarni xosil qilishi kerak 
bo‘ladi. 

---

80