Bino inshoatlar konstruktsiyasi

Ustyopma to’sinlar
Arnaliyotda 6x6 m va 6x9 m o'lchamli va nishabi bir tomonga yoki ikki tomonga bo'lgan tavr kesimli stropil to'sinlar qo'llaniladi, ular payvand karkaslar bilan armaturalanadi. Oraliq masofa 12 m va 18 rn bo'lganda to'sinlar oldindan tortib zo'riqtirilgan armatura bilan armaturalangan. To'sinlarning kesimi ikki tavrli bo'lib, devorining qalinligi 60—LOO mm. Katta ko'ndalang kuchlar ta’sir ko'rsatadigan tayanchlar atrofida devoming qalinligi sekin-asta ortib boradi.
To'sinlarning balandligi oraliqning 1/10—1/15 qismini tashkil etadi, bu ularning bikrligini ta’minlaydi. Yuqoridagi siqilgan tokchaning eni to'sin tekisligidan mustahkamlikni ta’miiilash sharti bo'yicha ravoqning 1/50-1/60 qismiga teng qilib olinadi. Pastki tokchaning o'lchamlari ishchi armaturaning joylasliish sharoitlari va betonlash qulayligi bilan aniqlanadi. Siqilgan tokcha va devor to'sinlari payvand karkaslar bilan armaturalanadi, bo'ylama tortuvchi kuchlanishiar oldindan tortilgan kanatli yoki yuqori mustahkamlikka ega sterjenli (yoki simli) armaturaga uzatiladi. Ayrim hollarda tortilgan qismi kesimda juft-juft joylashgan o'zgaruvchan kesimli juda mustahkam sim bilan armaturalanadi.
Shuningdek. to'g'ri burchakli kesimli 18 m oraliqli, oldindan kuchlangan ikki tomonga nishabli to'sinlar ham qo'llaniladi. Bunday to'sinlarning o'rta qismida ulami yengillashtirish maqsadida katta sakkiz yoqli teshiklar qilinadi. Bu teshiklarning har birining yuzi 0,5—1 m2 bo'ladi. Shuning uchun ham ular panjarasimon to 'sin deyiladi.
Qo'shtavr kesimli stropil to'sinlari panjarali to'sinlardan ancha tejamlidir, ularda po'lat va beton sarfi taxminan 15% kam.

Mavzu jihatdan yaqin bo’lgan fermalar, struktura va vant konstruksiyalari haqida malumot bersak

Fermalar, struktura va vant konstruksiyalari
Temir-beton fermalar asosan 18 m va 24 m oraliqli binolami yopishda qo'llaniladi. Umuman, fermalar belbog'laming shakli va panjarasining bor-yo'qligiga qarab quyidagi turlarga bo'linadi: yuqori belbog'i siniq shaklli, segment panjarali, parallel belbog'li panjarali, xovonsiz segmentli, xovonsiz parallel belbog'li va boshqa turlari bo'lishi mumkin. Temir-beton fermalarda po'lat sarfi po'lat fermalardan deyarli ikki barobar kam; shuning uchun oraliq 30 m dan kam bo'lganda faqat temir-beton fermalami qo'llash lozim. Oraliq undan katta bo'lganda po'lat fermalami qo'llagan m a’qul. Chunki ularning massasi, tayyorlashdagi mehnat sarfi kam qiymatga ega, temir-beton fermalardan ancha arzon.
Biroq qurilishda oralig'i 60 m va undan ortiq bo'lgan hollarda, oldindan kuchaytirilgan ko'p oraliqli qo'shma fermalardan muvaffaqiyatli foydalanilayotganiga misollar juda ko'p.
Fermalarning balandligi, odatda, oraliqning 1/7—1/9 qismini tashkil etadi. Fermalarning yuqori bo'g'inlari orasidagi masofa 3 m ga teng bo'Iib, u ustyopma qovuig'ali (qirrali) plitalaming bo'ylama qovurg'alari orasidagi masofaga mos keladi. Bu esa fermaga qo'yiladigan yuklami faqat tugunlarga uzatishni va xovonli fermalardagi yuqori belbog'ning egilmasligini ta’minlaydi.
Agar binolardan foydalanish shartlariga ko'ra ustunlarning qadamini 18 m gacha orttirish talab qilinsa, u holda stropil fermalar bo'ylama yo'nalishda qo'yiladigan stropil osti fermalariga tiraladi.