Bilim sohasi

Baynalminal (tolerantlik) tarbiya – millati, irqi, urf–odati, qayerda istiqomat qilishidan qat’iy nazar turli millat bolalari bilan ahil, do‘stona yashash ruhida tarbiyalash. “Baynalminal” arabcha so‘z bo‘lib, “millatlararo” degan ma’noni anglatadi.

Insoniyat tarixi turli millat va elatlar orasida iqtisodiy, siyosiy va madaniy-ma’naviy aloqalar o‘rnatib, ularni tobora mustahkamlanib borishi jarayonidir, mazkur munosabatlarsiz esa ijtimoiy taraqqiyot amalga oshmaydi. Xalqlar o‘rtasidagi baynalminal aloqalar milliy ong va O‘z–o‘zini anglash, milliy ozodlik hamda mustaqillik g‘oyalarining shakllanishi va tarqalishiga, ilm-fan, texnika, madaniyat va ma’rifat sohalaridagi yutuqlarning ayirboshlanishiga keng yo‘l ochib berdi. Baynalminalchilik umuminsoniy hodisa bo‘lib, barcha xalqlar va mamlakatlarning taraqqiyot sari harakatining, mustaqillik va milliy ozodlik kurashining g‘oyat zo‘r omilidir. Baynalminalchilik o‘zga xalqlarning qahramonlik tarixini, ularning yaxshi an’analari, mehnatdagi yutuqlari, umuminsoniyatning yaratuvchilik ishiga qo‘shgan hissalarini chuqur bilish asosida rivojlanadi. Lekin baynalminalchilik faqat aql va hissiyotning hosilasi emas. Bundan tashqari, albatta, u umumiy boylikni birgalikda yaratish borasida shakllanadigan kishilar o‘rtasidagi vatanparvarlik va axloqiy birlikni ham anglatadi²⁵.

Bugungi kunda respublikamiz rahbariyatining nafaqat qo‘shni, balki boshqa rivojlangan davlatlar bilan ham har tomonlama hamkorlik aloqalarini tiklayotganligini millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglik g‘oyasi biz uchun faqat balandparvoz so‘zlar bo‘lib qolmasligidan dalolat beradi.

Bir necha asrlar avval ancha keng geografik chegaralarga ega bo‘lgan Markaziy Osiyo hududi bugungi kunda ham yaxlit hudud bo‘lib qoladi. Unga hozir ham konfessiyalararo bag‘rikenglik, millatlararo totuvlik, polilingvizm kabi alohida xususiyatlar xosdir²⁶.