Bilim sohasi

7. Ijtimoiy adaptatsiya (yunoncha «adapto» – moslashish) – anomal bolalarning individual va guruhli xulqlarini jamoatchilik qoidalari hamda qadriyatlari tizimiga mos kelishini ta’minlash. Anomal bola ijtimoiy munosabatlarni tashkil etishda qiynaladi, unda sodir bo‘layotgan o‘zgarishlarga mos ravishda javob qaytarish qobiliyati past, shu boisdan, murakkab talablarni bajarishga layoqati yetishmaydi. Ijtimoiy adaptatsiya bola uchun ijtimoiy foydali mehnatda faol ishtirok etish imkonini yaratadi.

8. Oilaviy tarbiya reabilitatsiyani samarali tashkil etish omili. Oila va maktabning hamkorlikdagi harakatlari anomal bolani ijtimoiy faoliyatga jalb etish, uning mehnat qobiliyatlarini aniqlash va imkoniyat darajasida kasb ko‘nikmalarni shakllantirishni ta’minlaydi.

3. 
   KORREKSION PEDAGOGIKA SOHALARI
   

Shuningdek, “Wikipedia.rg Internet” ensiklopediyasida maxsus ta’limga muhtoj shaxslar quyidagi turlarga bo‘lingan: aloqa faoliyatining buzilishi (ko‘r, kar, soqov), aqliy faoliyatning buzilishi, jismoniy imkoniyati cheklanganlik (mo‘rt suyak kasalligi, yarim miya falaji, mushak distrofiyasi kabilar) va rivojlanishida nogironlik belgilari mavjud bo‘lgan insonlar⁸².

Aqliy va psixik rivojlanishida nuqsonlari bo‘lgan o‘quvchilarni korreksion o‘qitish


AQLI ZAIFLIKNING PSIXOLOGIK-PEDAGOGIK XUSUSIYATLARI, UNING PAYDO BO‘LISH SABABLARI

Aqli zaiflikni o‘rganish bilan bog‘liq masalalar korreksion pedagogikada (defektologiyada) eng muhim masalalar qatoriga kiradi.

Aqliy rivojlanishi buzilgan bolalarni o‘qitish, tarbiyalash, ijtimoiy moslashtirish va o‘rganish muammolari korreksion (maxsus) pedagogikaning muhim sohasi – oligofrenopedagogika tomonidan o‘rganiladi. “Oligofreniya” (yunoncha olygos – kam va phren – aql) termini XIX asrda mashhur nemis psixiatri Emil Krepelin tomonidan qo‘llanilgan.

O

Oligofreniya – bu natal (tug‘ilish payti) yoki postnatal (hayotiy rivojlanishning erta bosqichi) davrlarda markaziy nerv tizimining zararlanishi natijasida yuzaga keladigan aqliy yoki psixik rivojlanmaslik.

ligofreniyaning sabablari bosh miya faoliyatining buzilishiga olib keluvchi ekzogen (tashqi) va endogen (ichki) omillar bo‘lishi mumkin. Ekzogen omillar sirasiga onaning homiladorlik davrida turli infeksion kasalliklar bilan kasallanishi (virusli kasalliklar, qizilcha, qizamiq, kor, Botkin kasalligi va boshqalar), chaqaloqning ona organizmidagi turli parazitlar bilan zararlanishi (toksoplazmos) hamda turli tug‘ma shikastlar (asfiksiya) kiradi. Onaning yurak-qon tomir tizimi, buyrak, jigar kasalliklari bilan og‘rishi, ruxsat etilmagan dori-darmonlarni qabul qilishi, homiladorlik davrida turli jismoniy va psixik jarohatlar olishi, ayollarning zararli ishlab chiqarish sohasida ishlashi, atrof-muhit ta’siri, chekish, alkogolizm, ota-onalarining giyohvand moddalarni is’temol qilishlari ham chaqaloq bosh miyasining zararlanishiga sabab bo‘lishi mumkin.