Bilim sohasi

2. Ta’lim tarbiyaning birligi tamoyili. Ta’lim va tarbiyaning o‘zaro bog‘liqligi isbot talab etmaydigan haqiqatdir. Har qanday bilim ma’lum tarbiyaviy ta’sirga ega va har qanday tarbiyaviy tadbir o‘zida bilim asosini aks ettiradi. Bu hayotiy qonuniyat bo‘lib, biz ta’lim jarayonida uni hisobga olishimiz lozim. Ta’lim jarayonida o‘tilayotgan barcha mavzularning mazmunidan kelib chiqadigan tarbiyaviy jihatlarini to‘g‘ri belgilash va uni ta’lim bilan birga bir butunlikda amalga oshirishni ta’minlash juda qulay. Chunki tarbiya his-hayajon va amaliy hayot bilan chambarchas bog‘liq.

Bu esa bilimlarni puxtaroq o‘rganishga yordam beradi. Bilimlar esa ana shu tarbiyaviy jihatlarni mustahkamlashga ta’sir etadi. Bilimlar hayotni, hayotiy qonuniyatlarni bilishga xizmat qilsa, tarbiya hayotga nisbatan to‘g‘ri munosabat tarkib topishini ta’minlaydi. Demak, bir butun ta’lim jarayonida ikki o‘zaro bog‘liqlik: hayotni bilish va unga bo‘lgan munosabatni tarkib toptirish jarayoni sodir bo‘lar ekan. Ta’lim-tarbiyaning birligi ta’lim jarayonini to‘g‘ri tashkil qilishga va o‘qitishga xilma xil metod va uslublardan foydalana olishga ko‘p jihatdan bog‘liq. Ta’lim bilan tarbiyaning birligini ta’minlamoq uchun:

a) bayon qilinayotgan o‘quv materiallarning mazmunini ham ilmiy, ham g‘oyaviy jihatdan to‘g‘ri tashkil qilinishi;

b) o‘qitilayotgan mavzuning ilmiy va tarbiyaviy mohiyati ochib berilishi, ta’lim jarayonida ma’lumotlardan fodalanish imkoniyati yaratilishi;

v) bayon qilinayotgan ilmiy bilimlarning puxta va mustahkam o‘zgartirilishi va turmushda unga amal qilinishi;

g) ta’limda muammoli jarayonni vujudga keltirish, o‘quvchi-talabalarning qiziqishlari, faolligi va tashabbuskorligini ta’minlashga e’tiborning kuchaytirilishi;

d) ta’lim jarayonida o‘quvchi-talabalarning uyushqoqligini intizomlik va javobgarlikni sezish, o‘zaro yordam hislarini tarbiyalanishni ta’minlash zarur.