Bilim sohasi

1.2-§. MATERIALLARNING MEXANIK XOSSALARI VA ULARNI TEKSHIRISH USULLARI

Shu vaqtgacha biz Guk qonunini ishlatsa bo‘ladigan nisbatan kichik deformatsiyalarni ko‘rdik. Endi nisbiy deformatsiyaning katta miqdorlarida kuzatiladigan hodisalarni ko‘rib chiqamiz.

Kuchlanishning deformatsiya kattaligiga bog‘liqligi.

1.7-rasmda qattiq jismlar cho‘zilishidagi nisbiy deformatsiyaning mexanik kuchlanishga bog‘liqligi ko‘rsatilgan.

1.7.Rasm. Deformatsiyaning kuchlanishga bog‘liqligicho‘zilish diagrammasi.

OB qism Guk qonuniga bo‘ysunadigan elastik deformatsiyaga mos kelib, u kuch olib tashlanganidan so‘ng yo‘qoladi. ε va σ ning “B” nuqta uchun qiymati chegaraviydir-bu qiymatlardan keyin deformatsiya elastik bo‘lmaydi.BM qism kuch olib tashlanganidan keyin yo‘qolmaydigan plastik deformatsiyaga mos keladi.

MN - vertikal qismga -oquvchanlik deformatsiyasi mos keladi. U kuchlanishni oshirmagan holatda ham yuzaga kelishi mumkin.Deformatsiya oquvchan bo‘lishni boshlaydigan kuchlanish oquvchanlik bo‘sag‘asi deb ataladi(σ_oq ).

NC - qism parchalanishdan- avvalgi deformatsiyadir. (C) nuqta –mustahkamlik chegarasidir. σ_must- namuna parchalanishi sodir bo‘ladigan mexanik kuchlanishdir. Mustahkamlik chegarasi deformatsiyalash usuli va material xossalariga bog‘liq bo‘ladi.