Bilim sohasi: 500000 Sog‘liqni saqlash va ijtimoiy ta’miiot Ta’lim sohasi: 510000 Sog‘liqni saqlash Ta’lim yunalishi: 5510500 Farmatsiya (turlari buyicha) 5111000 – Kasb ta’limi

               o‘quv topshiriq 
“Muammo” organayzerini to‘ldiring  
Tafakkur operatsiyalariga doir  muammoli masalalarni echimini topishga yordam beradi 
va “Muammo” usuli orqali muammo hal qilinadi.  
 
Muammoning turi  
Muammoning kelib 
chiqish sabablari  
Muammoni echish 
yo‘llari va sizning 
harakatingiz  

---

129 
 
Biogenetik va 
sotsiogenetik nazariyalarda 
shaxs muammosining talqini 
nimalardan iborat? 
 
 
 
 
Tafakkur shakllari  
          Psixologiyada nutq fikr yuritish faoliyatining vositasi deb yuritiladi. Odamda 
nutq tafakkur jarayonida hukm, xulosa chiqarish va tushunchalar shaklida ifodalanib 
keladi. Narsa va hodisalarning belgi va xususiyatlari haqida tasdiqlab yoki inkor qilib 
aytilgan fikr hukm deb ataladi. Hukmlar ob’ektiv voqelikni aks ettirilishiga qarab chin 
yoki xato bo‘ladi. Narsa va hodisalarda voqelikda haqiqatan o‘zaro bog‘liq bo‘lgan 
belgilar, alomatlar hukmlarda bog‘liq ravishda ko‘rsatib berilsa yoki voqelikda bir-biridan 
ajratilgan narsalar hukmlarda ajratib ko‘rsatilsa bu chin hukm deb ataladi. Masalan, 
metallar elektr tokini o‘tkazuvchidir; metallar qizdirilganda kengayadi, degan chin 
hukmlardir. CHunki elektr tokini o‘tkazish qizdirilganda kengayishi metallarga xos 
xususiyatdir. Bir qancha hukmlarning mantiqiy bog‘lanishi natijasida hosil bo‘lgan yangi 
hukm insonning bilish faoliyatida alohida ahamiyatga ega. Xulosa chiqarish shunday 
tafakkur shaklidirki, bu shakl vositasi bilan biz ikki yoki undan ortiq hukmlardan yangi 
hukm hosil qilamiz.  
Xulosa chiqarish uch turga bo‘linadi: induktiv, deduktiv va 
analogiya. Induktiv xulosa chiqarish – bu xulosa chiqarishning shunday mantiqiy 
usulidirki, bunda bir necha yakka va ayrim hukmlardan umumiy hukmga o‘tiladi, yoki 
ayrim fakt va hodisalarni o‘rganish asosida umumiy qonun va qoidalar yaratiladi.