Bilim sohasi: 500000 Sog‘liqni saqlash va ijtimoiy ta’miiot Ta’lim sohasi: 510000 Sog‘liqni saqlash Ta’lim yunalishi: 5510500 Farmatsiya (turlari buyicha) 5111000 – Kasb ta’limi

o’rganilayotgan yoki shug’ullanayotgan ob’yektiga yo’naltirilganligiga aytiladi. 
Yo’naltirilganlik shaxsning extiyojlariga, qiziqishlariga, faoliyat maqsadlariga bog’liq holda 
namoyon bo’ladi.  
Boshqa psixik jarayonlar kabi diqqat ham o’zining nerv fiziologik asoslariga ega. Mashhur 
rus fiziologi I.P.Pavlov diqqatning fiziologik asosini yangi voqea, hodisalarni aks ettirish jarayonida 
bosh miya yarim sharlarida yuzaga keladigan «Bu nima?» refleksi tashkil etadi degan taxminni 
ilgari surdi. Shuningdek, yo’naltirilganlik sub’yektning extiyojlariga, uning faoliyati maqsadlari va 
vazifalariga mos keladigan ob’yektlarning tanlanganligida, ixtiyoriy va ixtiyorsiz tanlashda, 
ajratishda namoyon bo’ladi. Diqqat-e’tiborning bir xil ob’yektlarda to’planganligi 
(konsentrasiyalanishi) ayni paytda barcha begona narsalardan chalg’ishni, boshqa ob’yektlarning 
vaqtincha inkor etilishini taqozo qiladi. Shu tufayli in’ikos aniq-ravshan bo’la boradi, tasavvurlar va 
o’y-fikrlar faoliyat tugallanmagunga qadar, undan ko’zlangan maqsadga erishilmaguncha ongda 
saqlanib qoladi. Shu yo’sinda faoliyatning nazorat qilib va boshqarilib borilishi ta’minlanadi. 
Diqqat sezgi, xotira, tafakkur va harakat jarayonlarida namoyon bo’lishi mumkin. Shu 
sabbali diqqatni biror narsaga qaratish ob’yektiga (idrok etiladigan buyum, xotira, tafakkur, harakat 
tasavvurlari) bog’liq holda diqqatning namoyon bo’lishining quyidagi shakllarini: sensor 
(perseptiv), aqliy, harakatlantiruvchi shakllarini ajratib ko’rsatadilar.  

---

49 
 
Hozirgi vaqtda sensor (ko’rish, eshitish) diqqati ko’proq o’rganilgandir. Diqqatga ta’rif 
beradigan ma’lumotlarning ko’pchiligi amalda uni tadqiq etish natijasida qo’lga kiritilgan. Diqqat 
bamisoli bilish (idrok, xotira, tafakkur) jarayonlari orasida namoyon bo’lib, ular samaradorligining 
oshishiga yordam beradi. Jumladan, idrokning aniq-ravshanligi va to’laqonligi diqqatga bog’liq, 
diqqatning susayishi perseptiv jarayonlarning birmuncha darajada buzilishiga va shakllanayotgan 
siymoning o’zgarib ketishiga olib borishi mumkin. 
Diqqatning bir nechta turlari mavjud: 
1.  ixtiyoriy diqqat; 
2.  ixtiyorsiz diqqat; 
3.  ixtiyoriydan so’nggi diqqat.