Bilim sohasi: 300000 Ishlab chiqarish-texnik soha. Ta’lim sohasi

Ishdan maqsad:
TCP ning qo‘llanilish soxalari bilan tanishish va TCP 
soketlari asosida ma’lumot uzatish prinsiplarini o‘rganish. 
Nazariy ma’lumotlar. 
Telekommunikatsiya tarmog‘i klasifikatsiyasi
TCP/IP modeli ta’rifi. 
• 
Internet tarmog‘ining samarali ishlashi uchun mavjud axborotni qanday qilib 
paketlar holatida uzatish va yetkazilgan axborotni qayta tiklash hamda bo‘laklangan 
paketlarni foydalanuvchiga qanday yetkazish kerakligi muammosini hal kilish lozim 
bыladi. 
• 
Bu muammolarni hal qilish uchun 
TCP
(Transmission Confrol Protocol —
uzatishni boshqarish protokoli) va 
IP
(Internet Protocol — Internet protokol) 
bayonnomalari yaratildi. Bu bayonnomalar Internet tuzilmasini aniqlovchi asosiy 
bayonnomalar bo‘lib xizmat qiladi(1983-yilda yaratildi).
• 
Odatda, ular qiya chiziq (/) bilan ajratilib, 
TCP/IP 
ko‘rinishida yoziladi. Ammo 
ularni yozish paytida bu bayonnomalar kompyuter tarmoqda ma’lumotlarni 
uzatishning turli xil yo‘nanalishlarini bildiruvchi ikkita turlicha bayonnoma 
ekanligini unutmaslik kerak.
• 
• 
3.1-rasm. TCP/IP protokolining 4 pog‘onasi. 
• 
TCP/IP protokollari to‘rt pag‘onali tuzilishi ega: Pog‘ona Tavsif Protokollar 
Amaliy TCP/IP ning amaliy protokollarini va tarmoqda zarur bo‘lgan transport 
pog‘onasidagi xizmatlar bilan ishlovchi dastur interfeysini ta’minlaydi. HTTP, 
Telnet, FTP, TFTP, SNMP, DNS, SMTP, X Windows, va boshqalar. Transport 
Kompyuterlar orasidagi seans bog‘lanishlani ta’minlaydi. Ma’lumot uzatishda 
foydalaniladigan xizmatlar va bog‘lanish xolati darajasini aniqlaydi. TCP, UDP 
Internet Ma’lumotlarni IP - datagrammaga joylashtiradi. IP - datagramma 

---

marshrutizasiyasini bajaradi. IP, ICMP, ARP, RARP Tarmoq interfeysi Optik tolali, 
koaksial kabelli uzatish vositalarida ma’lumotlar bitlarini elektr yoki apparat 
qurilmalaridagi signallarga o‘zgartiradi. Tarmoqdagi ma’lumotlarni fizik uzatish 
prinsiplari va vositalarini belgilaydi. Ethernet, Token ping, FDDI, X.25, Frame 
relay, RS-232, v.35