bilet bakteriyalar va ko‘k-yashil suv o‘tlarning tuzilishi, ahamiyati va xilmaxilligi haqida ma’lumot bering. Postembrional rivojlanish xillarini va assidiya metamorfozini tushuntiring. Katta yoshdagi odam organizmi tomirlarida litr qon



Download 1,51 Mb.
bet21/45
Sana30.06.2022
Hajmi1,51 Mb.
#719471
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   45
Bog'liq
9-sinf imtihon javoblari biologiya

3-savolga javob;
Ko‘k-yashil suv o‘tini mikroskopda ko‘rish
1. Akvarium devori yoki boshqa ko‘lmak suv tubidagi suv o‘tlari hosil qilgan yupqa pardani nina yordamida oling.
2. Undan preparat tayyorlab mikroskopning avval kichik, so‘ngra katta obyektivlarida kuzating.
3. Yupqa parda ingichka ko‘p hujayrali iplardan tashkil topganiga e’tibor bering.
4.Ipchalar ko‘k-yashil rangda bo‘lib ularning tebranayotganligini kichik va katta obyektivlarda kuzating.
5. Katta obyektivda har bir ipcha bir xildagi mayda yadrosiz va xloroplastsiz hujayralardan tuzilganligiga e’tibor bering.
6.Hujayraning o‘rta qismi rangsiz va chekkalari esa pigmentlardan iborat biroz to‘qroq rangda ekanligini kuzating.


14-BILET
1. Avtotrof va geterotrof oziqlanuvchi organizmlarga ta’rif bering.
2. Energiya almashinuvi va uning bosqichlarini tushuntirib bering.
3. Tana massasi 70 kg bo‘lgan odamning bir kunlik qabul qilgan oziq moddalarining parchalanishidan hosil bo‘lgan energiya miqdori 3000 kkal ni tashkil etsa, shu odamning asosiy moddalar almashinuvi uchun ketgan kkal energiya necha % ni tashkil etadi?
3-savolga javob:
70 kg odamning asosiy moddalar almashinuvi uchun ketgan energiyasi 1680 kkal
3000-1680=1320 kkal
3000_________100%
1320_________x = 44%
2-savolga javob:
Energiya almashinuvi odatda uch bosqichga bo‘linadi. Birinchi tayyorgarlik bosqichi bo‘lib, unda murakkab uglevodlar, yog‘lar, oqsillar — glukoza, glitserin va yog‘ kislotalari, aminokislotalarga;
nuklein kislotalarning katta molekulalari esa nukleotidlarga parchalanadi. Bu reaksiyalarda kam miqdorda energiya ajraladi va ular issiqlik energiyasi sifatida tarqalib ketadi. Ikkinchi bosqich — to‘liqsiz yoki kislorodsiz parchalanish bo‘lib, hujayra sitoplazmasida amalga oshiriladi. U anaerob nafas olish (glikoliz) yoki achish deb ham yuritiladi. «Achish» atamasi odatda o‘simlik yoki mikroorganizmlar-ning hujayralarida kechadigan jarayonlarga nisbatan qo‘llaniladi. Bu bosqichda moddalarning fermentlar ishtirokida parchalanishi yana davom etadi. Masalan, mushaklarda anaerob nafas olish tufayli glukoza molekulasi 2 molekula sut kislotasigacha parchalanadi. Glukozaning parchalanish reaksiyalarida fosfat
kislota va ADF ishtirok etib, ulardan parchalanish natijasida ajralgan ener giya hisobiga ATF molekulalari hosil bo‘ladi. Glukozaning kislorodsiz sharoitda sut kislotagacha parchalanishi tufayli ajralib chiqayotgan energiyaning 40%i ATF tarkibida to‘planadi, qolgani esa issiqlik energiyasi sifatida tarqalib ketadi.Energiya almashinuvining uchinchi bosqichi — aerob nafas olish yoki kislorodli parchalanishdeb ataladi. Energiya almashinuvining bu bosqichi fermentlar yordamida tezlashtiriladi. Hujayrada oldingi bosqichda hosil bo‘lgan moddalar kislorod ishtirokida oxirgi mahsulotlar — CO2 va H2O gacha parchalanadi. Kislorodli nafas olish jarayonida juda katta miqdorda energiya ajralib chiqadi va ular ATF molekulalarida to‘planadi. Ikki molekula sut kislotani kislorodli sharoitda to‘liq parchalanishida 36 molekula ATF hosil bo‘ladi. Demak, hujayrani energiya bilan ta’minlashda aerob nafas olish asosiy vazifani bajaradi.

Download 1,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish