bilet bakteriyalar va ko‘k-yashil suv o‘tlarning tuzilishi, ahamiyati va xilmaxilligi haqida ma’lumot bering. Postembrional rivojlanish xillarini va assidiya metamorfozini tushuntiring. Katta yoshdagi odam organizmi tomirlarida litr qon

1-savolga javob;
Barcha tirik organizmlar hujayralarining oziqlanish usuliga qarab ikkita katta guruhga: avtotrof va geterotroflarga ajratiladi. Avtotrof hujayralar. Bu guruh hujayralari organik moddalarni anorganik birikmalardan (СO2, Н2O va h.k) sintezlay oladi. energiyasi kam shu moddalardan hujayralar glukoza, aminokislotalarni keyin esa murakkabroq birikmalarni: murakkab uglevodlar, oqsil kabi moddalarni sintezlaydi. organik birikmalarni anorganik birikmalardan sintez qila oladigan hujayralarni avtotrof hujayralar yoki to‘g‘ridan to‘g‘ri avtotroflardeb ataladi. Yer yuzidagi asosiy avtotroflar yashil o‘simliklarning hujayralaridir. Mikroorganizmlarning ma’lum bir guruhi ham avtotrof yo‘l bilan oziqlanadi. Geterotrof hujayralar. Geterotorof hujayralar anorganik moddalardan organik moddalarni sintezlay olmaydi. Bunday hujayralar tayyor organik moddalarga ehtiyoj sezadigan hujayralar geterotrof hujayralar yoki geterotroflar deb ataladi. Fotosintez. Quyosh nuri ta’sirida o‘simliklarning yashil barglarida karbonat angidrid bilan suvdan murakkab organik birikmalar hosil bo‘lishi fotosintezdeb ataladi. o‘simliklarning fotosintez jarayoni yer yuzida quyosh energiyasini organik birikmalarning kimyoviy energiyasiga aylantiruvchi birdan-bir vosita hisoblanadi. o‘simliklarning kosmik ahamiyati ham ana shundadir. Bu jarayonda hosil bo‘ladigan organik birikmalar tirik organizmlar uchun ozuqa va energiya manbai bo‘lib xizmat qiladi. Shu bilan birga fotosintez jarayoni atmosferani erkin kislorod bilan ham boyitadi. Fotosintez jarayonini o‘rganish qishloq xo‘jalik ekinlaridan mo‘l
hosil olishga ham imkon yaratadi.


15-BILET
1. Jins genetikasi. Odamda jinsga bog‘liq holda irsiylanadigan kasalliklar, jinsiy xromosomalar va autosomalarga ta’rif bering.
2. Jadvalda berilgan jarayonlarni muvofiq tushunchalar bilan juftlang:

3. Bir molekula oqsil sinteziga javobgar DNK fragmentidagi guanin va sitozin nukleotidlari orasidagi vodorod bog‘lar soni bilan, adenin va timin o‘rtasidagi vodorod bog‘lar soni yig‘indisi 750 ga, ayirmasi 150 ga teng bo‘lsa, DNK fragmentidagi jami nukleotidlar sonini aniqlang
3-savol javobi:
xA=Tx → A va T orasida 2 ta H bog` bor = 2x
yG≡Cy →G va C orasida 3 ta H bog` bor = 3y


masala shartidan kelib chiqib: quyidagicha sistema tuzamiz va tebglamani ishlab x va y ni topamiz:
2x+3y=750 x=150
2x-3y=150 y=150
Jami DNK nukleotidlari = 150 x 2 + 150 x 2 = 6000 ta