Beynin I i m I i -js

miştir. 3. Bölüm ’de gördüğüm üz ve ileri derecede otom atikleşm iş
bütün algoritmalar (teniste servis atm ak, civcivlerde cinsiyet tayini
yapm ak), devreler sistem ine kazındıklarında erişilm ez zoıvıbi prog­
ramlar haline gelirler. Profesyonel bir beyzbol oyu n cu su , sopasını,
bilinçli zihninin izleyem eyeceği hızda giden bir ropla bir araya ge­
ı.l4

---

B İ R R A K İ P L E R T A K I M I O L A R A K B E Y İ N
tirdiği anda, aslında iyi hilenmiş bir yabancı alt programı bir adım
ileriye taşımaktadır.
''tabancı el sendrom u, normal koşullarda bütün otom atize prog­
ramların, belirli bir anda yalnızca tek bir davranışsal çıktının be­
lirmesine olanak tanıyacak şekilde sıkı denetim altında olduğunu
da gösterir bize. Bu bozukluk, beynin içeride yaşanan çatışmaların
üzerini norm alde nasıl kusursuzca örttüğünü vurgular. Aşağıda
olup bitenlerin gün yüzüne çıkması için küçücük bir yapısal hasar
yeter de artar bile. Bir başka ifadeyle, alt sistemler birliğinin k o ­
runması, beynin hiç çaba harcamadan yaptığı bir şey değil, aktif
bir süreçtir. Ancak birliği oluşturan grupların tek tek ayrılmasıyla-
dır ki, bu parçaların yabancılığı ortaya çıkar.
Birbiriyle çelişen süreçleri gösterm enin en iyi yollarından biri,
Stroop testi adı verilen ve olabilecek belki de en basit talimatları
içeren bir testtir. Test, bir sözcüğün basılı olduğu m ü rekkebin  ren­
gini bulm aktan ibarettir. D iyelim ki size mavi harflerle yazılmış
ADALET sözcüğünü gösteriyorum . Siz “m avi” diye yanıtlıyorsu­
nuz. Ardından sarı renkte basılmış YAZICI sözcüğü geliyor. “Sarı”
diyorsunuz. Daha basit olam azdı herhalde. Ama asıl m esele, ken­