Beynin I i m I i -js

B e y n im iz e en k ö k lü b içim d e k azın m ış içgüdüler, psikologların
y a ln ız c a in sa n a ö z g ü durum ları (yü k sek bilişsel beceriler gibi) ya
d a so r u n la r ı (zih in sel b o zu k lu k la r gibi) anlam aya daha fazla y ö ­
n e lm e le r i n e d e n iy le sp o tla rd a n uzağa itilm iştir gen ellik le. A m a en
o t o m a t ik ve en az çab a gerektiren (yani ö zelleşm işlik ve karm a­
ş ık lık b a k ım ın d a n en üst d ü zey d ek i nöral devreleri gerekli kılan)
d a v ra n ışla r, a slın d a ta b aşın d an beri g ö zü m ü zü n önündedir: cin­
sel ç e k im , k a ra n lık k o rk u su , em p a ti, tartışm a becerisi, kıskançlık,
a d a le t a r a y ışı, ç ö z ü m b u lm a, en sestten k açın m a, yüz ifadelerini
ta n ım a ... Bu tür d avran ış ve eylem lerin altında yatan gen iş nöral
a ğ la r ö y le s in e in ce bir ayard an geçm iştir ki, gü n d elik işleyişlerinin
fa r k ın a b ile v a rm a y ız. Ve tıpkı tavuk seksörleri örn eğin d e olduğu
g ib i, bu d ev rele re k a zın a n program lara erişm ek için iç gözlem den
y a r a r la n m a y a ça lışm a k da boşunadır. H erhangi bir eylem in bilin-
c im iz c e “ k o la y ” ya da “d o ğ a l” olarak değerlendirilm esi, bu eylem i
o la n a k lı k ılan d evrelerin k arm aşık lığın ı ciddi biçim de azım sam a­
m ız a n e d e n olab ilir. K o lay işler, güçtür aslında: K anıksam a sonucu
d o ğ a l sa y d ığ ım ız şeylerin ço ğ u , sinirsel açıdan karmaşıktır.
B u n a bir ö r n e k verm ek gerekirse, yapay zekâ alanında olu p bi­
te n le r i bir d ü şü n ü n . Bu a lan , 19 6 0 ’lı yıllarda gerçeğe dayalı bilgiy­
le ( “ a t, bir m em eli h ayvan c in sid ir” gibi) baş edebilen program ­
la rd a h ızlı ilerlem elere sah n e o lm u ş, ancak bu ilerlem e daha sonra