Beton va poʻlat armatura birikmasidan iborat konstruksiya va buyumlarning umumiy nomi. Temirbeton 19-asrda kashf etilgan. Temirbeton buyumlarga birinchi patentlar Fransiyada Lambao, 1850; Kuanye, 1854

V.2 Plitalarni armaturalash
To‘sinli plitalarni 3 xil usulda armaturalash mumkin:
1. Alohida sterjenlar bilan;
2. Uzluksiz o‘ramli to‘rlar bilan;
3. Alohida tekis to‘rlar bilan.
Alohida sterjenlar bilan armaturalash qurilishni industrlashtirish talabalariga javob bera olmaydi. Shuning uchun ushbu usulni ish hajmi kamroq bo‘lgan joylarda, shuningdek, qurilish maydonida payvandlangan to‘rlar yo‘qligida qo‘llash mumkin.
Shuning uchun to‘sinli plitalarni armaturalashda asosan V_r-I sinfdagi sim armaturalardan tayyorlangan o‘ramli to‘rlardan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Plitalarni payvandlangan to‘rlar bilan armaturalashda ham uzluksiz armaturalash (o‘ramli to‘rlar bilan) yoki alohida armaturalash (tekis to‘rlar bilan) mumkin. Agar ishchi armaturaning diametri 5 mm yoki undan kam bo‘lsa, uzluksiz armaturalash, armatura diametri 6mm yoki undan ortiqbo‘lsa alohida armaturalash maqsadga muvofiqdir. Plitalarni armaturalash hisobiy eguvchi moment epyurasiga asosan amalga oshiriladi. (2-rasm).
Chetki oraliqlarda va birinchi oraliq tayanchlarda eguvchi momentning qiymati katta bo‘lganligi sababli qo‘shimcha to‘rlar bilan armaturalanadi. (2-rasm).


V.3 Ikkinchi darajali to‘sinlarni hisoblash
Ikkinchi darajali to‘sin o‘rta qatordagi tayanchlari bosh to‘sindan iborat bo‘lgan ko‘ndalang kesimi tavr shaklidagi uzluksiz to‘sinlar kabi hisoblanadi. Ikkinchi darajali to‘singa eni ushbu to‘sinlar orasidagi masofaga teng bo‘lgan yuklanish maydoni bilan yuklamalar ta’sir qiladi.
Ikkinchi darajali to‘sinlarning hisobiy oralig‘i L_o bosh to‘sinlar orasidagi masofaga, chetki oraliqlari esa g‘isht devorga tiralgan qismining markaziy o‘qidan bosh to‘singacha bo‘lgan masofaga teng.
o‘rta oraliqlar: ;
chetki oraliqlar: ;
Ikkinchi darajali to‘sinlarga ta’sir qiladigan yuklamalar hisoblangandan so‘ng, eguvchi moment va qirquvchi kuchlar aniqlanadi.
Birinchi oraliqdagi eguvchi moment monolit plitadagi kabi aniqlanadi:
;
Birinchi oraliq tayanchdagi eguvchi moment quyidagicha aniqlanadi:
;
O‘rta qatordagi oraliqlar va tayanchlarda eguvchi moment quyidagi formula bilan aniqlanadi:
;
Ko‘ndalang kuchlarni (yoki qirquvchi kuchlarni) quyidagi formulalar bilan aniqlanadi:
chetki tayanchda: ;
chapdan birinchi oraliq tayanchda: ;
o‘ngdan birinchi oraliq tayanchda va qolgan hamma tayanchlarda: ;
Ikkinchi darajali to‘singa kesim tanlash uchun birinchi oraliq tayanch momenti orqali uning ko‘ndalang kesimi o‘lchamlari aniqlab olinadi.
To‘sinning hisobini tenglashtirilgan momentlar bilan hisoblanayotganligi uchun deb qabul qilinadi.
To‘sinning tayanchdagi momenti manfiy bo‘ladi, chunki plita cho‘ziluvchi zonada. Shuning uchun hisobni to‘g‘ri burchakli kesimdagi kabi davom ettiramiz.
Buning uchun ni aniqlab, to‘sinning ko‘ndalang kesimi o‘lchamlari va foydali balandlikni haqiqiy hisobiy qiymatiga ega bo‘lamiz.