Beton qotishini tezlashtirishda kimyoviy usullarni qo’llash usullari, quyosh va boshqa noan’anaviy usullashdan foydalanish istiqbollari
Beton qotishini tezlashtirishda kimyoviy usullarni qo’llash usullari, quyosh va boshqa noan’anaviy usullashdan foydalanish istiqbollari
Bajardi: 32-20 guruh talabasi X o’j a m u r o t o v A z i z b e k
Reja
Betonning asosiy tushunchalar
Beton markalari
Beton qotishini tezlashtirish usullari
Beton qotishini tezlashtirishning kimyoviy usullari
🠶 Beton (frans. beton va lot. bitumon— togʻ smolasi)—boglovchi modda (mas, sement), suv, toʻldirgichlar (mas, shagal, qum), ayrim hollarda qoʻshilmalar qoʻshib tayyorlanadigan qorishmaning zichlashib qotishi natijasida hosil boʻladigan qurilish material i.
Qadimda Betondan gumbaz, qubbalar, ravoqlar, katta inshootlar qurishda ishlatishgan. Bunda boglovchi material sifatida loy, gips, ohak, asfaltdan foydalanishgan. Beton texnologiyasining takomillashuvi sement ishlab chiqarilishi bilan bogʻliq. 19-asrda temirbetonning ixtiro qilinishi Betonning keng tarqalishiga olib keldi
🠶 Hajmiy massasiga (kgGʻm3 larda hisoblanadi) koʻra, Betonning juda ogir (2500 dan yuqori), ogʻir (1800 dan 2500 gacha,) yengil (500 dan 800 gacha) va alohida yengil (500 dan past); boglovchi moddaning turiga koʻra, sementli, silikatli, gipeli, asfaltbetonlar, polimerbetonlar va boshqa xillarga; vazifasiga kura, oddiy (sanoat, fuqaro qurilishi uchun ishlatiladigan), gidrotexnika, yoʻl qurilishi, issiqlik izolyatsiyasi, manzarali ishlarga, maxsus ishlarga (kimyoviy turgun, olovbardosh, yadro nurlanishlaridan himoya qmlish va boshqa uchun) moʻljallangan xillari bor. Betonning asosiy sifat koʻrsatkichi siqilishga mustahkamligi hisoblanadi va shu xususiyati bilan uning markalari belgilanadi.
🠶 Sementbeton sement, qum, shagʻal, suv (ularning nisbati sement markalari, namlik, qum va shagʻal bilan bogʻliq), shuningdek, qoʻshimcha moddalar oz miqdorda (plastifiyan, suv savar, va shunga oʻxshash. D.) aralashtirish bilan ishlab chiqarilmoqda. Sement va suv beton ishlab chiqarishda asosiy qismdir. Misol uchun,400-200 beton markalari ishlab chiqarish uchun nisbati tsement qoʻllash: 3: 5: 0.5. amaliy sement sinfdan 500, agar bu erda (B / C "" koʻrsatilgan ", " suv-tsement nisbati ", " suv-tsement moduli) anʼanaviy aniq sinfdan 350. suv va sement nisbati tomonidan olingan nisbati — beton muhim xususiyati. Bu nisbat Beton kuchiga bogʻliq: aniq kuchliroq, W / C nisbati kam. Nazariy sement Vt etarli suv / C = 0,2; W / C ishlatiladi amalda shuning uchun = 0.3-0.5 nisbat, bu aniq juda past egiluvchanlik. Beton ishlab chiqarishda eng keng yol qoʻyiladigan xato suvni koʻp qoʻshishdir. Albatta bu betonning tezligini oshiradi lekin chidamliligini pasaytiradi. Shuning uchun suv va sement nisbatini aniq hisoblash juda muhim. Bu hisoblashlar semntning markasiga qarab jadvaldan olinadi.
Tovar miqdori boʻyicha betona quyidagicha boʻlinadi:
🠶 Oʻta ogʻir (2500 kg / m³ dan yuqori zichligi) — barit, magnetit, limonit;
🠶 Ogʻir (zichlik 2200-2500 kg / m³);
🠶 Yengillatilgan (1800-2200 kg / m³ zichligi);
🠶 Yengil (500-1800 kg / m³ zichligi) — keramzibeton, penobeton, gazbeton, pemzobeton, arbolit, vermikulit, perlit;
🠶 ayniqsa, engil (500 kg / m³ dan kam zichlik)
Mustahkamlik boʻyicha beton sinfi
|
Mustahkamlik boʻyicha beton
markasi
|
B3,5
|
M50
|
B5
|
M75
|
B7,5
|
M100
|
B10
|
M150
|
B12,5
|
M150
|
B15
|
M200
|
B20
|
M250
|
B22,5
|
M300
|
B25
|
M350
|
B27,5
|
M350
|
B30
|
M400
|
B35
|
M450
|
B40
|
M550
|
B45
|
M600
|
B50
|
M700
|
B55
|
M750
|
B60
|
M800
|
B65
|
M900
|
B70
|
M900
|
B75
|
M1000
|
B80
|
M1000
|
Qoliplangan betonning mustahkamligi vaqt davomida asta-sekinlik bilan oshib boradi. Maʼlumki, betonning qotishi sementning gidratatsiya jarayoni tezligi, atrof-muhit harorati va nisbiy namligiga bogʼliq boʼladi.
Tabiiy sharoitda normal muhitda beton markadagi mustahkamlikka 28 sut davomida erishadi. Beton qotishi uchun normal muhit sharoiti- harorat 200S±2 va nisbiy namlik 90-100% boʼlishi kerak.
Betonning 28 sut keyingi mustahkamligi undan tayyorlangan beton va
temirbeton konstruktsiyalarning ekspluatatsiya sharoitiga bogʼliq boʼladi. Аgar beton nisbatan normal sharoitga yaqin muhitda ishlatilsa, uning mustahkamligi bir necha yil, hatto oʼn yillar davomida oshib borishi mumkin. Normal sharoitda ishlangan betonning bir yildan keyingi mustahkamligi markadagiga nisbatan 75% ortishi mumkin. Sement gidratatsiya jarayoni normal sharoitda nazariy jihatdan vaqt davomida toʼxtamasligini hisobga olsak beton mustahkamligi ham vaqt oʼtishi bilan davom etadigan jarayon ekanligi tushunarli boʼladi.
Normal sharoitning buzilishi, yaʼni haroratning va nisbiy namlikning
optimal koʼrsatkichdan oʼzgarishi beton mustahkamligining oshmasligiga,
hatto kamayishiga olib keladi
Qoliplangan betonning mustahkamligi vaqt davomida asta-sekinlik bilan oshib boradi. Maʼlumki, betonning qotishi sementning gidratatsiya jarayoni tezligi, atrof-muhit harorati va nisbiy namligiga bogʼliq boʼladi.
Tabiiy sharoitda normal muhitda beton markadagi mustahkamlikka 28 sut davomida erishadi. Beton qotishi uchun normal muhit sharoiti- harorat 200S±2 va nisbiy namlik 90-100% boʼlishi kerak.
Betonning 28 sut keyingi mustahkamligi undan tayyorlangan beton va temirbeton konstruktsiyalarning ekspluatatsiya sharoitiga bogʼliq boʼladi. Аgar beton nisbatan normal sharoitga yaqin muhitda ishlatilsa, uning mustahkamligi bir necha yil, hatto oʼn yillar davomida oshib borishi mumkin. Normal sharoitda ishlangan betonning bir yildan keyingi mustahkamligi markadagiga nisbatan 75% ortishi mumkin. Sement gidratatsiya jarayoni normal sharoitda nazariy jihatdan vaqt davomida toʼxtamasligini hisobga olsak beton mustahkamligi ham vaqt oʼtishi bilan davom etadigan jarayon ekanligi tushunarli boʼladi.
Normal sharoitning buzilishi, yaʼni haroratning va nisbiy namlikning optimal koʼrsatkichdan oʼzgarishi beton mustahkamligining oshmasligiga, hatto kamayishiga olib keladi
Betonni bugʼlash davriy va uzluksiz ishlaydigan kameralarda amalga oshiriladi. Davriy ishlaydigan kameralarda beton qolip yoki poddonlarda joylashadi, qopqogʼi yopilgach, atrofiga suv quyilib bugʼning kameradan chiqib ketishi bartaraf etiladi. Kameraga bugʼ yuboriladi va asta-sekinlik bilan harorat 80-1000S gacha yetkaziladi. Beton yetkazilgan haroratda 4-12 soat davomida ushlab turiladi, soʼng asta-sekin harorat pasaytiriladi. Har
bir turdagi beton buyum va konstruktsiya uchun bugʼlash rejimi tajriba
natijalari bilan aniqlanadi
Bugʼlash rejimida haroratni asta-sekinlik bilan koʼtarish va
pasaytirish betondan hosil boʼladigan deformatsiyalanish natijasida yoriqlar paydo boʼlishini ogohlantiradi. Betonni bugʼlash rejimi sementning kimyoviy-mineralogik tarkibi va betonning turiga va tarkibiga
bogʼliq boʼladi. Bugʼlangan betonning mustahkaligi markadagiga nisbatan 65- 75%ni tashkil etadi.
Beton qotishini bugʼlash usulida 7-8 marta tezlashtirish mumkin.
Betonni elektrotermik usulda 50 Gts oʼzgaruvchan, 380 V kuchlanishli tokda 80-900S haroratgacha qizdirish yaxshi samara beradi. Betonga elektr toki yuzaki yoki ichki elektrodlar yordamida yuboriladi. Tok yordamida beton qorishmasini 5-10 minut davomida nominal haroratgacha qizdirib, soʼngra qoliplash ham yuqori natija beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |