Беркинов Б. Б. Институционал иқтисодиёт: Ўқув қўлланма. 3-нашр

15.4. Инновация субъектларининг қиёсий таҳлили 
Шундай қилиб, биз инновациялар таснифига ҳамда инноваторлар 
турларига эгамиз, энди эса уларни таққослаб, инновациялар турли 
субъектларининг ўзгаришларни амалга оширишдаги қиёсий устунликларини 
аниқлашимиз лозим. Аниқроқ айтадиган бўлсак, вазифа инновацияларнинг у 
ёки бу субъекти шахсий, клуб ёки ижтимоий неъмат хусусиятига эга бўлган 
ўзгаришларни амалга оширишдан қанчалик манфаатдорлигини аниқлашдан 
иборат. У ҳолда қуйидаги таҳлилий чизма намоён бўлади
70
.
Ижтимоий-иқтисодий тизимнинг узоқ муддатли ўсишига трансакция 
харажатларини камайтирувчи, шунингдек янги товарлар ва хизматларни 
яратиш учун рағбатлантирувчи омилларни ҳосил қилувчи
 
институционал ва 
ташкилий инновациялар ҳисобидан эришилади. Биз инновациялар хусусиятини 
акс эттирадиган кордината ўқи чизмада вертикал ҳолатда бўлсин.
У ҳолда горизонтал кордината ўқи ёрдамида биз инновациялар 
субъектларини уларнинг якка фойдалилик устуворлигидан узоқлашиши ва 
жамият манфаатларини кўпайтириш устуворлигига яқинлашишига қараб 
жойлаштиришимиз мумкин. Инновациянинг хилини турли субъектларни уни 
амалга оширишдан манфаатдорлиги баҳолаш билан боғлаш имконини берувчи 
қуйидаги матрица ҳосил бўлади. Масалан, Б4 ўрин гуруҳнинг клуб неъмати 
хусусиятига эга бўлган инновацияни амалга оширишдан манфаатдорлигини, В6 
ўрин 
давлатнинг 
ижтимоий 
неъматларни 
ишлаб 
чиқаришдан 
манфаатдорлигини таҳлил қилишни назарда тутади ва ҳ.к. (15.1-жадвал).
68
Tourainc A., Wieviorka M., Dubet F. Le mouvement ouvricr. Paris, Fayard, 1984, p. 128. 
69
Obcrschali A. Social Movements: Ideologies, Interests and Identities. New Brunswick, Transaction Publishers, 
1993, p. 3. 
70
Олейник А. Динамика экономических систем: институциональный аспект. В кн. Введения в 
институциональный анализ. Под редакции В.Тамбовцева. М.: ТЕИС,1996, с.99-102, 

---

208 
15.1-жадвал