Berilgan savollarga javob tayyorlang

5.Oz komplеktli maktablarda matеmatika o’qitish xususiyatlari.

Mamlakatimizda, xususan bizning Respublikamizda qishloq joylarida kichik

va uzoq aholi yashaydigan punktlar mavjud bo‘lib, bu joylarga bir sinfga belgilangan me‘yordan anchagina kam bo‘lgan 7 yoshli bolalar bo‘lganda oz komplektli maktablar ochiladi.Bu shunday maktabki, unda bir o‘qituvchi bir vaqtda bir necha sinfda ishlaydi. Bu sinflarda soni 3 tadan 30 tagacha o‘quvchi bo‘lishi mumkin. Bir o‘qituvchi hamma (I–IV) sinflar bilan bir vaqtda ishlaydigan maktab bir komplektli maktab deyiladi.

Ikkita o‘qituvchi, uchta (ba‘zan to‘rtta) sinf bilan ishlaydigan maktab ikki

komplektli maktab deyiladi. Ikki komplektli maktablarda uch sinfni ikki komplektga birlashtirishning ushbu variantlarini amalga oshirish mumkin: 1- va 2 - sinflarni bir komplektli qilib birlashtirish (bu holda birinchi sinf bilan uchinchi sinf o‘qituvchisi ishlaydi), 1- va 3-sinflarni 2- va 4- sinflarni bir komplektga birlashtirishning mos variantlarini tanlanadi.

Oz komplektli maktablarda ishlash o‘qituvchi va o‘quvchilar uchun bir qator qiyinchiliklar va to‘siqlar bilan bog‘liq:

1. O‘qituvchi har kuni darsga tayyorlanishi va turli fanlardan eng kamida 8 soat

dars o‘tishi kerak. Oz komplektli maktablarda darslar bo‘yicha reja tuzish oddiy maktabda bir sinf bilan ishlashdagiga qaraganda ko‘p vaqt talab qilishi bilan ishlash darajasi qiyin. Har kuni 8 yoki 12 ta reja ustida ishlash qiyingina bo‘lmay, balki bularni o‘zaro koordinasiyalash anchagina vaqt talab qilishi bilan, ularga optimal pedagogik samara beradigan ularni bir butun birlashtirish zarurligi bilan hamqiyindir. Bularning hammasi o‘qituvchidan tegishli bilimlarni bilishdan tashqari, maksimal darajada kuch, sabot, uyushqoqlik, matonat, qat‘iyatlikni talab qiladi.

2. O‘quvchilarning bir necha sinfga diqqat ye‘tiborini taqsimlashi juda qiyin.

3. O‘qituvchi bir sinf bilan darsning yarmi yoki 1/3 qismi davomida

shug‘ullanishga, darsning qolgan vaqtida o‘quvchilar mustaqil ishlashiga to‘g‘ri keladi.

4. O‘quvchilar mustaqil ish bajarayotganida darhol o‘qituvchidan yordam olish

niyatidan mahrumdirlar, chunki bu vaqtda o‘qituvchi boshqa sinf bilan band bo‘ladi.

5. Bir sinf o‘quvchilari, ayni vaqtda o‘qituvchi rahbarligida ishlayotgan boshqa

sinf o‘quvchilarining xalaqit berishiga qaramay, mustaqil ishlayverishlari kerak.

Shunga qaramay oz komplektli maktab o‘quvchilari uchun bir qator afzalliklari

ham mavjud.

1.Sinf o‘quvchilari sonining kamligi (ba‘zan 2–3 ta o‘quvchi). Bu o‘qituvchiga

tez-tez so‘rab turish, o‘quvchilar bilimlaridagi kamchilliklarni topish va ularni tuzatish imkoniyatlarini beradi.

2.. Oz komplektli maktablarda o‘quvchi daftarlarini tekshirishga oz vaqt sarflaydi, u bu daftarlar orqali o‘quvchi qanday va nimadan qiynalayotganini oson aniqlaydi.

3.Oz komplektli maktablar maktab xususiyatiga ko‘ra o‘quvchi darsning taxminan 1/3 qismida mustaqil ishlashga to‘g‘ri keladi. Buning o‘quv maqsadlaridan tashqari, katta tarbiyaviy ahamiyati ham bor: iroda mustahkamlanadi, qiyinchiliklarni bartaraf qilish malakasi tarbiyalanadi.

4. Yuqori sinf o‘quvchilari quyi sinf o‘quvchilariga yordam berishlari mumkin,

chunki ular har kuni bir sinf xonasida birga bo‘lishadi.

Mustaqil ishni to‘g‘ri tashkil yetishda o‘quv topshiriqlarining mufassal ish-

lanmalarini yeslatmalar yordamida beradi.

Mustaqil ishlash usullari bilan bolalarni o‘qituvchi maktabdagi birinchi

darslaridan boshlab tanishtira boshlaydi. Dastlab bu topshiriqlar kichik hajmli va yergashish xarakterida bo‘ladi. Masalan, ―Sen ham shunday qil‖ o‘yini.

Bu fikrlash uquvini shakllantiradi, matematik nutqni rivojlantiradi, kuchsiz

o‘quvchilarning materialni yaxshiroq tushunib olish va hamma qatori o‘z muvaffaqiyatlaridan quvonishlariga imkon yaratadi.

Oz komplektli maktabda matematikadan boshlang'ich ta'limni tashkil etish-

ning xususiyatlari 1. Oz komplektli maktablar haqida

Mamlakatimizda, xususan bizning Respublikamizda qishloq joy-larda kichik va aholi yashaydigan uzoq punktlar mavjud bo'lib, bu joylarga bir sinfga belgilangan me'yordan anchagina kam bo'lgan 7 yoshli bolalar bo'lganda oz komplektli maktablar ochiladi.Bu shun-day maktabki, unda bir o'qituvchi bir vaqtda bir necha sinfda ish-laydi. Bu sinflarda soni 3 tadan 30 tagacha o'quvchi bo'lishi mumkin. Bir o'qituvchi hamma (I-IV) sinflar bilan bir vaqtda ishlaydigan maktab bir komplektli maktab deyiladi.

Ikkita o'qituvchi, uchta (ba'zan to'rtta) sinf bilan ishlaydigan maktab ikki kom-

plektli maktab deyiladi. Ikki komplektli maktab-larda uch sinfni ikki komplektga birlashtirishning ushbu variantlarini amalga oshirish mumkin: 1- va 2-sinflarni bir komplektli qilib birlashtirish (bu holda birinchi sinf bilan uchinchi sinf o'qituvchisi ish-laydi), 1- va 3-sinflarni, 2- va 4-sinflarni bir komplektga birlashti-rishning mos variantlari tanlanadi.

Oz komplektli maktablarda ishlash o'qituvchi va o'quvchilar uchun bir qator qiyinchiliklar va to'siqlar bilan bog'liq:

O'qituvchi har kuni darsga tayyorlanishi va turli fanlardan eng kamida 8 soat dars o'tishi kerak. Oz komplektli maktablarda darslar bo'yicha reja tuzish oddiy maktabda bir sinf bilan ishlashga qaraganda ko'p vaqt talab qilishi bilan ishlash darajasi qiyin. Har kuni 8 yoki 12 ta reja ustida ishlash qiyingina bo'lmay, balki bularni o'zaro koordinatsiyalash anchagina vaqt talab qilishi bilan, ularga optimal pedagogik samara beradigan ularni bir butun birlashtirish za-rurligi bilan ham qiyindir. Bularning hammasi o'qituvchidan tegishli bilimlarni bilishdan tashqari, maksimal darajada kuch, sabot, uyushqoqlik, matonat, qat'iyatlikni talab qiladi. O'quvchilarning bir necha sinfga diqqat e'tiborini taqsimlashi juda qiyin.



O'qituvchi bir sinf bilan darsning yarmi yoki 1/3 qismi davomida shug'ullanishga, darsning qolgan vaqtida o'quvchilar mustaqil ishlashiga to'g'ri keladi. O'quvchilar mustaqil ish bajarayotgan vaqtda o'qituvchi boshqa sinf bilan band bo'ladi. Bir sinf o'quvchilari, ayni vaqtda o'qituvchi rahbarligida ish-layotgan boshqa sinf o'quvchilarining xalaqit berishiga qaramay, mustaqil ishlayverishlari kerak. Shunga qaramay oz komplektli maktab o'quvchilari uchun bir qator afzalliklari ham mavjud:

Sinf o'quvchilari sonining kamligi (ba'zan 2-3 ta o'quvchi). Bu o'qituvchiga tez-tez so'rab turish, o'quvchilar bilimlaridagi kam-chilliklarni topish va ularni tuzatish imkoniyatlarini beradi.

Oz komplektli maktablarda o'quvchi daftalarini tekshirishga oz vaqt sarflaydi, u

bu daftarlar orqali o'quvchi qanday va nimadan qiynalayotganini oson aniqlaydi.

Oz komplektli maktablar maktab xususiyatiga ko'ra o'quvchi darsning taxminan 1/3 qismida mustaqil ishlashga to'g'ri keladi. Buning o'quv maqsadlaridan tashqari, katta tarbiyaviy ahamiyati ham bor: iroda mustahkamlanadi, qiyinchiliklarni bartaraf qilish malakasi tarbiyalanadi.

4. Yuqori sinf o'quvchilari quyi sinf o'quvchilariga yordam ber-ishlari mumkin,

chunki ular har kuni bir sinf xonasida birga bo'lishadi.

Darslarni rejalashtirish ham oz komplektli maktablarda ish tashkil qilishni aniqlab beruvchi omillardan biridir. Bu rejalashtirish esa liar xil ishlarni bir necha sinf bir vaqtda bajarishni ta'minlashdan iborat.

Demak, 1-sinflar ikki darsni oldin o'qiydi va ikki dars oldin tu-gatadi.

O'qituvchi uchun eng og'ir soatlar 3 chi va 4 chi soatlardir.

O'z komplektli maktablarda o'quv ishini rejalashtirish tegishli metodik qo'llanmalar orqali o'qituvchilarga yetkazilmoqda.

Uch sinfda bir vaqtda o'tkaziladigan bir predmetli (matematika) darsining taxminiy rejasini keltiramiz: 1-sinfda «sondan yig'indini ayirish» (mustahkamlash); 2-sinfda «21 dan 100 gacha bo'lgan sonlarni og'zaki raqamlash» (ya'ni tushuncha berish), 3-sinfda «1000 ichida og'zaki raqamlash» (ya'ni tushuncha berish). (L.Sh. Levenberg va boshqalar. «Boshlang'ich sinflarda matematika o'qitish me-todikasi»).

Hamma narsadan oldin oz komplektli maktablarda sinf doskasi o'lchamini kattalashtirish kerak. Buning sababi bir necha sinf bilan ishlash sharoitida doskaga, birinchidan, bir necha topshiriq material-lari yoziladi va ikkinchidan, bir necha sinf uchun yoziladi. Shu bilan birga topshiriqlar umumiy maktabdagiga qaraganda to'laroq bay on qilinadi. Chunki, o'quvchilar ulardan o'qituvchining tushuntirishlarisiz foydalanishlari kerak. Oz komplektli maktablar ish tajribasida bu maqsadlarda qo'shimcha yengil ko'chma, osma (yoki tagliklarga o'rnatilgan) doskalar, uzaytirilgan sinf doskalaridan (tortib turiladi-gan pardalar bilan taminlangan), olib qo'yiladigan (ochiladigan qopqoqli) maxsus doskalardan foydalaniladi.

Oz komplektli maktabda o'quvchilarni o'qitishda har xil jadval-lar ham muhim rol

o'ynaydi. Bunda, asosan, umumiy ta'lim maktab-lari uchun mo'ljallangan

jadvallarning o'zidan foydalanish mumkin.

Oz komplektli maktablar uchun ma'lumotlari o'zgartiriladigan jadvallarning

ahamiyati, ayniqsa, katta. Masalan, sodda masalalarn-ing (murakkab masalalarn-

ing) qisqa yozuvlari namunalarini o'z ichiga oladigan jadvallarni cho'ntakli qilib

tayyorlash maqsadga mu-vofiq, bu cho'ntaklar son ma'lumotlarni unga teskari ma-

sala bilan almashtirish natijasida maqsadni amalga oshirish imkonini beradi.

Oz komplektli maktabda algoritmik jadvallarga, ya'ni algoritmik qoidalarni o'z

ichiga olgan jadvallarga katta o'rin berish kerak.

Tarqatma-didaktik materiallardan foydalanish ham mustaqil ish-larni muvaffa-

qiyatli bajarishga imkon beradi. Ko'pchilik hollarda bu-lar topshiriqli

kartochkalardan iborat bo'ladi.

Oz komplektli maktablar barcha maktablar uchun belgilangan dasturlar bo'yicha

ishlaydigan va asosan boshqa maktablarga o'xshash usullardan foydalanadilar, lekin bu yerda darsning tashkil etilishida muhim farqlar bor. Oz komplektli maktabda bolalarni o'qitish va tarbiyalash o'qituvchidan katta mahorat talab qiladi.

Ikkita sinf bilan o'tkaziladigan mashg'ulotlarni rejalashtirishda o'qituvchi quyidagi masalalarni hal etishi kerak:

o'qituvchi rahbarligida o'tkaziladigan mashg'ulot vaqtini rat-sional taqsimlash;

o'quvchilarning mustaqil shug'ullanishlarini to'g'ri tashkil etish;

mustaqil ishlarni qachon va qanday tekshirishni oldindan to'g'ri rejalashtirish;

bir sinfdan ikkinchisiga o'tishni qanday amalga oshirishni hal etish.

Bu masalalarni hal etish uchun o'qituvchi dars jadvalida matematika darsining

o'rnini, darsning turini belgilab olishi, darsning minutlar bo'yicha taqsimlangan

puxta va aniq rejasini tuzib olishi lozim.

Dars jadvalida matematika, odatda, birinchi yoki ikkinchi soatga qo'yiladi. Matematika darsini boshqa sinfdagi xuddi shu dars bilan birgalikda bo'lishi eng maqbuldir.

Oz komplektli maktablarda darsning mazmuni va turiga qarab mashg'ulotlarni birgalikda olib borishning ushbu to'rt turi farq qilinadi:

a) barcha sinflarda yangi material o'rganiladi;

bir sinfda yangi material o'rganiladi, ikkinchi sinfda esa mashqlar bajariladi;

ikkala sinfda malakalarni mustahkamlash va rivojlantirish darsi o'tkaziladi;

ikkala sinfda amaliy ishlar yoki ekskursiya o'tkaziladi.

Mamlakatimizda, xususan bizning Respublikamizda qishloq joylarida kichik v

uzoq aholi yashaydigan punktlar mavjud bo‘lib, bu joylarga bir sinfga belgilangan me’yordan anchagina kam bo‘lgan 7 yoshli bolalar bo‘lganda To’la jamlanmaganmaktablar ochiladi.Bu shunday maktabki, unda bir O’qituvchi bir vaqtda bir necha sinfda ishlaydi. Bu sinflarda soni 3 tadan 30 tagacha O’quvchi bo‘lishi mumkin. Bir O’qituvchi hamma (I–IV) sinflar bilan bir vaqtda ishlaydigan maktab bir komplektli maktab deyiladi.

Ikkita O’qituvchi, uchta (ba’zan to‘rtta) sinf bilan ishlaydigan maktab ikki komplektli maktab deyiladi. Ikki komplektli maktablarda uch sinfni ikki komplektga birlashtirishning ushbu variantlarini amalga oshirish mumkin: 1- va 2 - sinflarni bir komplektli qilib birlashtirish (bu holda birinchi sinf bilan uchinchi sinf O’qituvchisi

ishlaydi), 1- va 3-sinflari 2- va 4- sinflarni bir komplektga birlashtirishning mos variantlarini tanlanadi. 2.To’la jamlanmaganmaktablarda ishlash O’qituvchi va O’quvchilar uchun bir qator qiyinchiliklar va to‘siqlar bilan bog‘liq:

1. O’qituvchi har kuni darsga tayyorlanishi va turli fanlardan eng kamida 8 soat dars o‘tishi kerak. To’la jamlanmaganmaktablarda darslar bo‘yicha reja tuzish oddiy maktabda bir sinf bilan ishlashdagiga qaraganda ko‘p vaqt talab qilishi bilan ishlash darajasi qiyin. Har kuni 8 yoki 12 ta reja ustida ishlash qiyingina bo‘lmay, balki bularni o‘zaro koordinatsiyalash anchagina vaqt talab qilishi bilan, ularga optimal pedagogik samara beradigan ularni bir butun birlashtirish zarurligi bilan ham qiyindir. Bularning hammasi o’qituvchidan tegishli bilimlarni bilishdan tashqari, maksimal darajada kuch, sabot, uyushqoqlik, matonat, qat’iyatlikni talab qiladi.

2. O’quvchilarning bir necha sinfga diqqat e’tiborini taqsimlashi juda qiyin.

3. O’qituvchi bir sinf bilan darsning yarmi yoki 1/3 qismi davomida shug‘ullanishga,

darsning qolgan vaqtida o’quvchilar mustaqil ishlashiga to‘g‘ri keladi.

4. O’quvchilar mustaqil ish bajarayotganida darhol o’qituvchidan yordam olish

niyatidan mahrumdirlar, chunki bu vaqtda o’qituvchi boshqa sinf bilan band bo‘ladi.

5. Bir sinf o’quvchilari, ayni vaqtda o’qituvchi rahbarligida ishlayotgan boshqa sinf

o’quvchilarining xalaqit berishiga qaramay, mustaqil ishlayverishlari kerak.

Shunga qaramay To’la jamlanmaganmaktab o’quvchilari uchun bir qator afzalliklari ham mavjud.

1.Sinf o’quvchilari sonining kamligi (ba’zan 2–3 ta o’quvchi). Bu o’qituvchiga tez-tez so‘rab turish, o’quvchilar bilimlaridagi kamchilliklarni topish va ularni tuzatish imkoniyatlarini beradi.

2.. To’la jamlanmaganmaktablarda O’quvchi daftarlarini tekshirishga oz vaqt

sarflaydi, u bu daftarlar orqali O’quvchi qanday va nimadan qiynalayotganini oson aniqlaydi.

3.To’la jamlanmaganmaktablar maktab xususiyatiga ko‘ra o’quvchi darsning

taxminan 1/3 qismida mustaqil ishlashga to‘g‘ri keladi. Buning o’quv maqsadlaridan tashqari, katta tarbiyaviy ahamiyati ham bor: iroda mustahkamlanadi, qiyinchiliklarni bartaraf qilish malakasi tarbiyalanadi.



4. Yuqorisinfo’quvchilariquyisinfo’quvchilarigayordamberishlarimumkin,

chunkiularharkunibirsinfxonasidabirgabo‘lishadi.

3. Darslarni rejalashtirish ham to’la jamlanmagan maktablarada ish tashkil qilishni aniqlab beruvchi omillardan biridir. Bu rejalashtirish esa har xil ishlarni bir necha sinf bir vaqtda bajarishni ta’minlashdan iborat.

Darsjadvalituzishto‘g‘risidagikengtavsiyalarshuniko‘rsatmoqdaki, bungabinoan 1-yarimyillikdaharkunioldingi 1–2 darsfaqat 1-sinfbilano‘tkaziladi. Bunga kundalik darslar sonini 6 taga yetkazish yo‘li bilan erishib bo‘ladi. Buning uchun darslar vaqtini 30 minutgacha qisqartirish kerak bo‘ladi.

Masalan, bir komplektli maktablarda dushanba kuni uchun dars jadvali quyidagicha.

Demak, 1- sinflar ikki darsni oldin o’qiydi va ikki dars oldin tugatadi.

O’qituvchi uchun eng og‘ir soatlar 3 chi va 4 chi soatlardir.

O‘z komplektli maktablarda o’quv ishini rejalashtirish tegishli metodik

qo‘llanmalar orqali o’qituvchilarga yetkazilmoqda.

Uch sinfda bir vaqtda o‘tkaziladigan bir predmetli (matematika) darsining taxminiy

rejasini keltiramiz: 1-sinfda «sondan yig‘indini ayirish» (mustahkamlash); 2- sinfda «21

dan 100 gacha bo‘lgan sonlarni og‘zaki raqamlash» (ya’ni tushuncha berish), 3- sinfda

«1000 ichida og‘zaki raqamlash» (ya’ni tushuncha berish). (L.Sh. Levenberg va

boshqalar. «Boshlang‘ich sinflarda matematika o’qitish metodikasi» ).

Hamma narsadan oldin to’la jamlanmaganmaktablarda sinf doskasi o‘lchamini

kattalashtirish kerak. Buning sababi bir necha sinf bilan ishlash sharoitida doskaga,

birinchidan bir necha topshiriq materiallari yoziladi va ikkinchidan, bir necha sinf uchun

yoziladi. Shu bilan birga topshiriqlar umumiy maktabdagiga qaraganda to‘laroq bayon

qilinadi. Chunki, o’quvchilar ulardan o’qituvchining tushuntirishlarisiz foydalanishlari

kerak. To’la jamlanmaganmaktablar ish tajribasida bu maqsadlarda qo‘shimcha yengil

ko‘chma, osma (yoki tagliklarga o‘rnatilgan) doskalar, uzaytirilgan sinf doskalaridan

(tortib turiladigan pardalar bilan taminlangan), olib qo‘yiladigan (ochiladigan qopqoqli)

maxsus doskalardan foydalaniladi.

To’la jamlanmaganmaktabda o’quvchilarni o’qitishda har xil jadvallar ham muhim

rol o‘ynaydi. Bunda asosan umumiy ta’lim maktablari uchun mo‘ljallangan jadvallarning

(spravochnik, instruktiv, o‘rgatuvchi jadvallarning) o‘zidan foydalanish mumkin.

To’la jamlanmaganmaktablar uchun ma’lumotlari o‘zgartiriladigan jadvallarning

ahamiyati ayniqsa katta. Masalan, sodda masalalarning (murakkab masalalarning) qisqa

yozuvlari namunalarini o‘z ichiga oladigan jadvallarni cho‘ntakli qilib tayyorlash

maqsadga muvofiq, bu cho‘ntaklar son ma’lumotlarni unga teskari masala bilan

almashtirish natijasida maqsadni amalga oshirish imkonini beradi.

To’la jamlanmaganmaktabda algoritmik jadvallarga, ya’ni algoritmik qoidalarni o‘z

ichiga olgan jadvallarga katta o‘rin berish kerak.

Тarqatma-didaktik materiallardan foydalanish ham mustaqil ishlarni muvaffaqiyatli

bajarishga imkon beradi. Ko‘pchilik hollarda bular topshiriqli kartochkalardan iborat

bo‘ladi.

O’qituvchi ikkita yoki uchta sinf bilan mashg‘ulot olib boradigan maktab bir

komplektli maktab deb ataladi. Ikkita o’qituvchi uchta yoki to‘rtta sinf bilan mashg‘ulot

olib boriladigan maktab ikki komplektli maktab deb ataladi.

Ikkita sinf bilan o‘tkaziladigan mashg‘ulotlarni rejalashtirishda o’qituvchi quyidagi

masalalarni hal etishi kerak:

1) O’qituvchi rahbarligida o‘tkaziladigan mashg‘ulot vaqtini qanday taqsimlash

kerak;

2) O’quvchilarning mustaqil shug‘ullanishlarini qanday tashkil etish kerak;

3) mustaqil ishlarni qachon va qanday tekshirish kerak;

4) bir sinfdan ikkinchisiga o‘tishni qanday amalga oshirish kerak.

Bu masalalarni hal etish uchun o’qituvchi dars jadvalida matematika darsining

o‘rnini, darsning turini belgilab olishi, darsning minutlar bo‘yicha taqsimlangan puxta va

aniq rejasini tuzib olishi lozim.

Dars jadvalida matematika odatda birinchi yoki ikkinchi soatga qo‘yiladi.

Matematika darsini boshqa sinfdagi xuddi shu dars bilan birgalikda bo‘lishi eng

maqbuldir.

To’la jamlanmaganmaktablarda darsning mazmuni va turiga qarab mashg‘ulotlarni

birgalikda olib borishning ushbu to‘rt turi farq qilinadi:

1) barcha sinflarda yangi material o‘rganiladi;

2) bir sinfda yangi material o‘rganiladi, ikkinchi sinfda esa mashqlar bajariladi;

3) ikkala sinfda malakalarni mustahkamlash va rivojlantirish darsi o‘tkaziladi;

4) ikkala sinfda amaliy ishlar yoki ekskursiya o‘tkaziladi.

1–3 sinflarda darsni tashkil qilish turlaridan birini ko‘rib chiqamiz, u ikkinchi yarim

yillik uchun, birinchi sinf bolalari mustaqil ishlash malakasiga ega bo‘lganlaridan so‘ng

tavsiya qilinadi.

Darsning bunday tuzilishi ushbu turga mos keladi:

Bir sinfda yangi materialni tushuntirib, qolgan ikki sinfda o‘rganilgan materialni

mustahkamlash.

Uchta sinf bir vaqtda shug‘ullanganida hamma sinflarda yangi materialni bir vaqtda

o‘rganishdan qochish kerak.

Bir necha sinflar bir vaqtda shug‘ullanganida o’quvchilar-ning mustaqil ishlari

alohida o‘rin tutadi.

Darsda mustaqil ishlashning mazmuni quyidagicha:

– darsda yangi bilimlarni o‘zlashtirish uchun zarur bo‘lgan, oldin o‘tilgan materialni

darslik yoki boshqa manba bo‘yicha mustaqil takrorlash;

– darsda o‘rganilgan materialni mustahkamlash uchun mashqlar;

– olingan bilimlarni amaliy qo‘llaniladigan turli xildagi mashqlar.

Mustaqil ishni to‘g‘ri tashkil etishda o’quv topshiriqlarining mufassal ishlanmalarini

eslatmalar yordamida beradi.

Mustaqil ishlash usullari bilan bolalarni o’qituvchi maktabdagi birinchi darslaridan

boshlab tanishtira boshlaydi. Dastlab bu topshiriqlar kichik hajmli va ergashish

xarakterida bo‘ladi. Masalan, “Sen ham shunday qil” o‘yini.

Bu fikrlash uquvini shakllantiradi, matematik nutqni rivojlantiradi, kuchsiz

O’quvchilarning materialni yaxshiroq tushunib olish va hamma qatori o‘z

muvaffaqiyatlaridan quvonishlariga imkon yaratadi.