Berdoq nomidagi qdu ning Fizika-matematika fakulteti Elektr energetika ta’lim yo’nalishi 3-kurs talabasi Karimboyev Jamshidning Sinxron generatorlarning ishlash prinsipi mavzusida tayyorlagan slaydi

Berdaq nomidagi QDU ning Fizika fakulteti Elektr energetika ta’lim yo’nalishi 3-kurs talabasi Karimboyev Jamshidning Sinxron generatorlarning ishlash prinsipi mavzusida tayyorlagan slaydi

Reja: 1.Sinxron generatorlarning konstruktiv tuzilishi. 2.Sinxron generatorlarning ishlash prinspi. 3.Zamonaviy sinxron generatorlar.

Satorda hosil bo’lgan aylanma magnit maydonning aylanish chastotsi rotorning aylanish chastotasi bilan bir xil chastotada aylanadigan mashinaga sinxron mashina (SM) deyiladi.

• Satorda hosil bo’lgan aylanma magnit maydonning aylanish chastotsi rotorning aylanish chastotasi bilan bir xil chastotada aylanadigan mashinaga sinxron mashina (SM) deyiladi.

Yirik sinxron mashinalar konstruksiyasiga ko’ra turbogeneratorlar, gidrogeneratorlar, sinxron kompensatorlar va sinxron motorlarga bo’linadi.

• Yirik sinxron mashinalar konstruksiyasiga ko’ra turbogeneratorlar, gidrogeneratorlar, sinxron kompensatorlar va sinxron motorlarga bo’linadi.

Sinxron mashinaning qutb uchligidagipazlarga maxsus qisqa tutashgan chulg’am, ya’ni dempfer chulg’ami joylashtiriladi. Bu chulg’am motor rejimida ishga tushirish, generator rejimida esa- tebranishlarni tinchlantirish(so’ndirish) vazifasini bajaradi.

• Sinxron mashinaning qutb uchligidagipazlarga maxsus qisqa tutashgan chulg’am, ya’ni dempfer chulg’ami joylashtiriladi. Bu chulg’am motor rejimida ishga tushirish, generator rejimida esa- tebranishlarni tinchlantirish(so’ndirish) vazifasini bajaradi.

 

Rotor(induktor) birlamchi mexanizm yordamida aylantirilganda, uning magnit maydoni qo’zg’almas stator (yakor) chulg’amiga nisbatan aylanadi va unda elektromagnit induksiya qonuniga asosan, o’zgaruvchan EYK hosil qilinadi.

 

 

Agarda stator stator pazlarida simmetrik (ya’ni fazalarning magnit o’qlari fazoda 120˚ ga siljigan bo’lib, fazalarining elektr qarshiliklari va o’ramlar soni bir xil) uch fazali chulg’am joylashtirilgan bo’lsa, bu chulg’amda moduli bo’yicha teng va vaqt bo’yicha 120˚ ga siljigan EYK larning simmetrik sistemasi induksiyalanadi

Sinxron generatorlarda qo’zg’atishning ikki usuli: elektromagnitaviy qo’zg’atish va o’zgarmas magnitlar bilan qo’zg’atish usuli qo’llaniladi.

Elektromagnitaviy qo’zg’atishda asosiy magnitaviy oqim qo’zg’atish chulg’ami vositasida hosil qilinadi. Qo’zg’atish chu;g’amlarini o’zgarmas tok bilan ta’minlash usuliga qarab sinxron generatorlar mustaqil qo’zg’atishli va o’z-o’zidan qo’zg’atishli generatorlarga bo’linadi.

Mustaqil qo’zg’atishda qo’zg’atish chulg’amini tok bilan ta’minlash uchun qo’zg’atuvchideyiladigan tok generatoridan foydalaniladi. O’z-o’zidan qo’zg’atishda qo’zg’atish chulg’ami to’g’irlagichdan foydalanilgan holda sinxron generatordan tok bilan ta’minlanadi.

Zamonaviv sinxron motorlarni qo’zg’atish uchun o’zgaruvchan tok tarmog’iga ulanadigan va motorning har turli rejimlarida qo’zg’atish tokini avtomatik boshqarishni amalga oshiradigan tiristorli qo’zg’atgich qurilmalari qo’llaniladi. Bunday qo’zg’atish usuli eng ishonchli va tejamlidir, chunki tiristorli qo’zg’atgich qurilmalarining FIK o’zgarmas tok generatorlarnikidan yuqoridir.

E’tiboringiz uchun rahmat !