Berdaq nomidagi

2. Tok ta`siriga tushgan kishiga birinchi yordam ko`rsatish.
Elektr toki ta`siriga tushgan kishiga tibbiyot muassasasiga yuborgunga qadar ko`rsatiladigan yordam ikkiga bulinadi.
1. Tok ta`siridan qutqarish - bu elektr qurilmasining o`sha qismiga kelayotgan tokni o`chirish, elektr simlarini sopi yog’ochli boltalar bilan kesish, kiyimi quruq bulsa tortib tok ta`siridan qutqarish, agar kuchlanish 1000 V dan ortiq bulsa, unda dielektrik qo`lqop va elektr izolyatsiyasi bulgan asboblardan foydalaniladi.
2. Birinchi yordam ko`rsatish - uning holatiga qarab belgilanadi, agar tok ta`sirida hushini yo`qotgan, ammo nafas olishi va yurak tizimi ishlayotgan bulsa, uni quruq va qulay joyga yotqizib, kamari va yoqasini bushatish va sof havo kelishini ta`minlash, nashatir spirti hidlatish, yuziga suv purkash, tanasini va qo`llarini ishqalash yaxshi natija beradi.
Agar jarohatlangan kishining nafas olishi qiyinlashsa, qaltirash holati bulsa, ammo yurak urish ritmi nisbatan yaxshi bulsa, unda bu kishiga sun`iy nafas oldirish zarur.
Klinik o`lim holati yuz bergan taqdirda sun`iy nafas oldirish bilan bir qatorda yurakni ustki tomondan massaj qilish kerak.
Sun`iy nafas oldirish ”og’izdan og’izga” deb atalib, yordam ko`rsatuvchi o`pkasini havoga to`ldirib, jarohatlagan kishi og’zi orqali uning o`pkasiga bu havoni haydaydi.
Bunda yordam ko`rsatayotgan kishi og’zi bilan, jarohatlangan kishining og’zini butunlay berkitishi va yuzi yoki panjalari yordamida uning burnini berkitish kerak.
Bir minutda taxminan 10-12 marta puflashni, doqa dastro`mol va trubka orqali ham bajarish mumkin, sun`iy nafas oldirishni bemor o`ziga kelguncha davom ettiriladi.
YUrakni tashqaridan massaj qilish jarohatlangan kishi organizmidagi qon aylanishni sun`iy ravishda tiklab turish maqsadida amalga oshiriladi.
Qorin bushlig’idan ko`krak qafasiga o`tgandan keyin 2 barmoq yuqoridan massaj qilinadigan joyni belgilab, qo`lni bir-biri ustiga to`g’ri burchak shaklida qo`yib, jarohatlangan kishining ko`krak qafasiga tana og’irligi bilan 15-25 kg miqdordagi kuch bilan bosiladi. Bosish soniyada 1 marta keskin kuch bilan bulishi kerak. Bunda ko`krak qafasi ichkariga qarab 3-4 sm pasayishi kerak va bu yurak urishi ritmiga moslab davom ettiriladi. Har ikki marta puflagandan keyin 15 marta ko`krak qafasini bosish kerak. Jarohatlangan kishining yurak urishi, pul’sini tekshirib bilinadi. Buning uchun yuqoridagi vazifalarni 2-3 soniyaga to`xtatib, tomir urishi sinab ko`riladi.