Berdaq nomidagi

5. Elektr qurilmalarini o`rnatishda qo`yiladigan talablar.
Elektr dvigatellari, ularni ulovchi o`tkazgichlarning muhofaza qobiqlari, tok o`chirish qurilmalari va saqlovchi qurilmalar hamda ularni o`rnatish va foydalanishda maxsus talablar qo`yiladi.
Elektr qurilmalarining elektr o`tkazgichlarini muhofaza qobiqlari bilan ta`minlash muhim rol’ o`ynaydi.
a) Ko`p miqdordagi elektr tokini yo`qotishdan saqlaydi.
b) Ishlayotgan xodimni elektr toki ta`siriga tushib qolishga yo`l qo`ymaydi.
v) elektr tizimlarining o`zgaruvchi kuchlanishlaridan uchqunlar chiqishi bilan paydo bo`ladigan yong’in xavfini yo`qotadi.
Elektr qurilmalarini o`rnatish qoidalariga asosan ikki saqlovchi qurilma o`rtasidagi, elektr tizimlaridagi yoki oxirgi saqlovchi qurilma bilan har qanday o`tkazgich orasidagi muhofaza qobig’i qarshiligi 0,5 M Om dan kam bo`lmasligi talab qilinadi.
Xavfli xonalarda bu qarshilik miqdori 20-50 foiz ortiq bulishi kerak.
Elektr qurilmasining muhofaza qobig’i qarshiligi uni o`rnatgandan keyin o`lchab ko`riladi va ishlatish davrida yiliga kamida 1 marta, xavfli xonalarda kamida 2 marta o`lchab, tekshirib turiladi.
Muhofaza qilinmagan ochiq simlardan foydalanilganda, ularni kamida 3,5 m balandlikda o`rnatish tavsiya etiladi, agar simlar uzilib ketgan taqdirda, ularni avtomatik o`chirish tizimlari bulishi shart.
Elektr tizimlarining saqlovchi qurilmalari juda oddiy tuzilgan bo`lib, agar tizimda elektr quvvati nominal (25 foiz) miqdordan ortib ketganda, avtomatik ravishda tokni uzib qo`yadi.
Agar tok kuchi birdaniga 2,5 marta ortib ketsa, eruvchi qism 0,2 s davomida erib ketadi. eruvchi qismning standart sifatidagisini qo`llash kerak, uning o`rniga, mis simlardan qilingan yasama qurilmalarni qo`llashga ruxsat etilmaydi. CHunki bunday yasama qurilmalar o`z vaqtida ishlamay, tizimdagi mavjud boshqa qismlari va o`tkazgichlari qizib ketishiga hamda muhofaza qobiqlarining yonib ketishi natijasida, yong’in chiqishiga sababchi bo`ladi.
Saqlovchi qurilmalarning probkasimon, plastinkali va trubkasimon turlari mavjud bo`lib, ularning hammasi ham eruvchi qismni o`zgartirish imkoniyati bor.
Saqlovchi qurilmalarni almashtirish uchun, albatta, elektr tokini o`chirib qo`yish tavsiya etiladi, aksariyat hollarda shaxsiy muhofaza aslahalar qo`llaniladi.