Berdaq atındaǵı qmu magistratura lingvistika qaraqalpaq tili 1-kurs magistrantı Qosnazarova Ulbolsınnıń lingvofolkloristika páninen islegen slayd jumısı

Mug`dar-da`reje pisiqlawishU` Is-ha`rekettin` waqitliq, esarliq, baha ha`m awirliq mug`darin bildiretug`in pisiqlawishlar mug`dar-da`reje pisiqlawishlar boladi. Sorawlari: qansha? Neshe? qansha ret, neshe ret? Qanshadan? Nesheden? Qanshalar? ha`m t.b. Mis: Sharshag`anliqtan azmaz dem alg`im keldi. Jerdegi balshiq jelimdey ayag`imdi jerden to`rt eli ko`tertpeydi. Ele talay ret kelemiz. Ol sol otirisin da ko`p oylandi. Pishiq murni batpastay qalin` qamis apasinan eki saattay jol ju`rip ko`ldin` jiyegine shiqti. Balalar to`rt-to`rtten.

Sebep pisiqlawish: Is-ha`rekettin` isleniw yaki islenbey sebebin bildiretug`in pisiqlawishlar sebep pisiqlawish delinedi. Sorawlari: nege? ne sebepten? ne sebepli? ne ushin? Nelikten? degen sorawlarg`a juwap beredi. 1. Shig`is sepligindegi atawish, kelbetlik feyil, hal feyillerden, atawish so`zler menen tirkewishler ha`m ko`mekshi atawishlardan dizbeklesiwinen boladi. Jiyemurat onin` aniq qaytatug`inlig`in bilgen son` onsha zorlay bermedi. Hayliqqanliqtan qolimdag`i nandi jerge tu`sirip ala jazladim. Jiyemurat japtiwli bilmegenlikten heshten`e aytqan joq edi. Maqset pisiqlawish: Is-ha`rekettin` isleniw maqsetin bildiretug`in pisiqlawishlar maqset pisiqlawish delinedi.

Maqset pisiqlawish: nege? ne qiliwg`a? ne ushin? kim ushin? qanday maqset pene? degen sorawlarg`a juwap beredi. Ayxan menen Da`rmenbaydin` oqiwg`a ketiw ushin tayarlanip ju`rgenligin bilmeytug`in edi. Men sira` arnap a`kelip edim. Da`slep og`an arnap portfel` satip alindi. Olar Watan ushin, su`wikli xaliq ushin gu`resip atrp. Seydan qamis a`keliu`ge shiqti.

Sha`rt pisiqlawish: Is-ha`rekettin` isleniw yaki islenbey sha`rtin bildiredi. Soradi: ne qilsa? ne qilg`anda? qa`ytkende? ne qilmay ko`binese sha`rt meyil ha`m sha`rt meyil toplaminan boladi. Mis: Eger birew menen shatasa qoysa kegirdegine suw ketkenshe aytisadi. Eger Sa`rsenbay ekewimiz awzin basip qalmag`anda a`shkaralanip qaliwimiz so`zsiz edi. So`ytsede og`an da isenbeymen. Qarsilas pisiqlawishlar is-ha`rekettegi qaram-qarsiliqti bildiredi.