Berdaq atindaǵi Qaraqalpaq Mámleketlik Universiteti Ximiya texnologiya fakulteti 2d- ximiya topari studenti Saparbaeva Húrziyaniń Fizikaliq ximiya páninen

Egerde islengen esaplawlar hesh qaysi teńlemede qanaatlandirarli nátiyje bermese, úyrenilip atirǵan reakciya mexanizmi quramali ekenligi hám reakciya tártibi bólshek sanlar arqali ańlatiliwi yáki teris belgige iye boliwi múmkin ekenligin kórsetedi.

Egerde islengen esaplawlar hesh qaysi teńlemede qanaatlandirarli nátiyje bermese, úyrenilip atirǵan reakciya mexanizmi quramali ekenligi hám reakciya tártibi bólshek sanlar arqali ańlatiliwi yáki teris belgige iye boliwi múmkin ekenligin kórsetedi.

Ornina qoyiw usiliniń ekinshi túri grafikaliq usili bolip, bunda 0 den 3-tártipke shekem bolǵan reakciyalar ushin mas ráwishte (a-x),ln(a-x), (a-x)-1 hám (a-x)-2 shamalardi waqitqa baylanisli sizilmalari dúziledi.

Reakciya tártibin aniqlawdiń integral usillarinan biri yarim ajiraliw waqti usili. Bul usilǵa kóre,joqaridaǵi teńlemeden paydalamiz. Egerde joqaridaǵi teńlemeni tómendegi kóriniste jazip alsaq,

Reakciya tártibin aniqlawdiń integral usillarinan biri yarim ajiraliw waqti usili. Bul usilǵa kóre,joqaridaǵi teńlemeden paydalamiz. Egerde joqaridaǵi teńlemeni tómendegi kóriniste jazip alsaq,

t1/2 an-1 =1/kn *1/n-1×2n-1-1 (12)

t1/2 an-1 kóbeyme turaqli shama ekenligin kóremiz. Egerde reakciya baslanǵish a1 ,a2 ,…ai muǵdarlarda alip barilsa,

(t1/2 )1 a1n-1 =(t1/2 )2 a2n-1 =…=(t1/2 )i ain-1 (13)

teńliklerin jaziw múmkin. Bul teńliklerden n niń mánisin tabiw múmkin

n=1-ln(t1/2 )2 -ln(t1/2 )1 /lna2 -lna1 (14)

Reakciya tártibin aniqlawdiń grafik usillarinan biri joqaridaǵi teńlemeniń logarifmlengen kórinisinen ,yaǵniy

Reakciya tártibin aniqlawdiń grafik usillarinan biri joqaridaǵi teńlemeniń logarifmlengen kórinisinen ,yaǵniy

lnt1/2 =ln(2n-1-1/k(n-1))-(n-1)lna (15)

teńlemesinen paydalaniwǵa tiykarlanǵan. Reakciya tártibin aniqlawdiń integral usilinan jáne biri Ostvald-Noyes usili bolip, ol reakciya ushin alinǵan zattiń muǵdarin qandaydur t1/x waqit araliǵinda ólshewge tiykarlanǵan. Bul usilǵa kóre, n tártipli reakciya ushin joqaridaǵi teńleme tómendegishe jaziladi: