Ijrochi: A.Xodjaev Madaniy meros agentligiga Buxoro viloyati madaniy meros boshqarmasi mutaxassislari hamda Buxoro davlat muzey-qo‘riqxona mutaxassislari bilan birgalikda muzey-qo‘riqxonasi tarkibidagi muzey va filiallarning kuz-qish mavsumiga tayyorlik holati o‘rganib chiqildi.
Muzey-qo‘riqxona tizimidagi 18 ta muzeyning 9 tasi Moddiy madaniy meros ob’ektlarida, 4 tasi madaniy meros ob’ektlarining xujralarida va 5 tasi boshqa ob’ektlarda joylashgan.
O‘rganish natijalariga qo‘ra quyidagilar aniqlandi;
“Ark” majmuasidagi Jome masjidi XVII asrda qurilgan. Hozirda 130 ta noyob qo‘lyozma va toshbosma asrlar ekspazitsiyaga qo‘yilgan bo‘lib, isitish tizimi mavjud emas.
“Buxoro Gilamlar tarixi” muzeyi XII - XVI asrlarga mansub “Mag‘oki Attoriy” masjidida joylashgan bo‘lib, muzeyda 102 ta noyob gilamlar va amaliy san’at asrlari ekspazitsiyaga qo‘yilgan. Isitish tizimi mavjud emas.
“Buxoroda huquq va qonunchilik tarixi” muzeyi XVII asrda qurilgan “Zindon” obidasida joylashgan bo‘lib, 82 ta muzey ashyolari yekspazitsiyaga qo‘yilgan. Isitish tizimi mavjud emas.
“Qadimgi Varaxsha va kulolchilik san’ati tarixi” muzeyi 1619-1620 yillarda qurilgan Labi Hovuz majmuasi tarkibidagi Nodir Devon Begi xonoqosida joylashgan bo‘lib, 93 ta qulolchilik san’ati namunalari ekpazitsiyaga qo‘yilgan. Isitish tizimi mavjud emas.
“Buxoro suv ta’minoti tarixi” muzeyi XII - XIX asrlarga mansub Chashmai Ayub maqbarasida joylashgan bo‘lib, 31 ta muzey ashyolari ekspazitsiyaga qo‘yilgan. Isitish tizimi mavjud emas.
“Buxoro xattotlik san’ati tarixi” muzeyi 1417 yilda qurilgan Ulug’bek madrasasi darsxonasida joylashgan bo‘lib, 87 ta xattotchilik san’ati namunalari ekspazitsiyaga qo‘yilgan. Isitish tizimi mavjud emas.
“Buxoro yog‘och o‘ymakorligi san’ati tarixi” muzeyi 1651-1652 yillarda qurilgan Abdulazizxon madrasasining masjidida joylashgan bo‘lib, 90 ta yog‘och o‘ymakorligi san’ati namunalari ekspazitsiyaga qo‘yilgan. Isitish tizimi mavjud emas.
“Buxoro temirchilik hunari tarixi” muzey-ustaxonasi XIX asrda qurilgan Kulita karvonsaroyi otxonasida joylashgan bo‘lib, 143 ta temirchilik san’ati namunalari ko‘rgazmaga qo‘yilgan. Isitish tizimi mavjud emas.
“Buxoro adabiyoti tarixi” muzeyi XVI asrga mansub Ko’kaldosh madrasasining
5 ta hujralarida joylashgan bo‘lib, 173 ta muzey ashyolari ekspazisiyaga qo‘yilgan. Isitish tizimi mavjud emas.
“Naqshbandiya tariqati” muzeyi Bahouddin Naqshband majmuasidagi Doniyolbiy madrasasida joylashgan. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 28.10.1992 yilgi “Bahovaddin Naqshbandiyning 675 yilligini nishonlash to‘g‘risida” gi №497-sonli farmoniga asosan tashkil etilgan bo‘lib, 197 ta muzey ashyolari ekspazitsiyaga qo‘yilgan. Isitish tizimi mavjud emas.
Buxorolik boy savdogar (Fayzulla Xo’jayev) uy-muzeyi XIX asrda qurilgan Qadimiy xonadonda joylashgan bo‘lib, 504 ta ta muzey ashyolari ko‘rgazmaga qo‘yilgan. Isitish tizimi mavjud emas.
“Sitorayi Moxi-Xossa” amaliy bezak san’ati muzei “1911-16 yillarda qurilgan Sitorayi Moxi-Xossa majmuasida joylashgan. Muzey eksponatlari soni – 694 tani tashkil etadi. Isitish tizimi mavjud emas.
Buxoro Tasviriy san’at muzeyi XIX asrga mansub Passaj II binosida (Azov-Don banki binosi) joylashgan. 190 ta tasviriy va amaliy san’at namunalari ekspazitsiya zallariga qo‘yilgan. Qisman konditsionerlar orqali isitish tizimi mashjud. Ammo binoda joylashgan fondlarda isitish tizimi mavjud emas.
Shuningdek, boshqa binolarda joylashgan muzeylarning isitish tizimi talabga jovob bermaydi.
Yuqoridagilarni inobatga olib, Milliy muzey tarkibiga kiritilgan muzey ashyolari va muzey kolleksiyalarini but saqlanishi uchun xar tomonlama qulay shart sharoit yaratish maqsadida yuqorida nomi keltirilgan muzeylarni isitish tizimi va vositalari bilan ta’minlashda amaliy yordam berishingizni so‘raymiz.
Hozirgi kunda, Ark majmuasi, Mag‘oki Attoriy masjidi, Abdulazizxon madrasasida asrashga doir ishlar amalga oshirilayotganini inobatga olib, loyiha-smeta xujjatlariga muzeylarni isitish tizimini kiritish zarurligini bildiramiz.
