Darsning borishi:
I.
0 ‘qituvchi o‘quvchilarga in, don, qush haqidagi tushunchalarni
qisqacha eslatadi. Don, in, qushlar ifodalangan ra sm larn i ko‘rsatadi.
6
II. 0 ‘qituvchi yozuv taxtasidagi m atnni o‘qiydi va tahlil qiladi.
H ikoyada him haqida g a p boradi? (O lim haqida gap boradi.)
Q ushlar nim a qildi? (Q ushlar uchib keldi.)
III. H ikoya tuzish uchun tayyorgarlik.
0 ‘qituvchi o‘quvchilarga aralash berilgan gaplardan hikoya tuzishni
aytib, yozuv taxtasidagi m atnda nechta gap borligini aniqlashni uqtiradi
va hikoyani o‘qiydi, so‘ngra quyidagi savollarga jav o b oladi: «H ikoyada
nechta ga p bor? H ikoyada to'rtta g a p borligini qan d a y bildingiz?
G aplarning rnini alm ashtirish m um kin ekanm i? N eg a o r n in i alm ash
tirish m um kin em as?»
Xulosa:
H ikoyaning o‘ziga xos tartibi bo‘lib, un i buzib bo‘lmaydi. Tartib
buzilsa, hikoyaning m azm uni chiqm aydi.
IV. H ikoyacha tuzish:
0 ‘quvchilar yozuv taxtasidagi gaplarni o ‘qiydilar. U larning joylashi-
shida tartib yo‘qligini aniqlaydilar. S hundan keyin o‘qituvchi quyidagi
savollarga javob bcradi: H ikoya hosil bo'lish i uchun n im a qilish kerak?
(H ikoya hosil boNishi uchun gaplarni o ‘rn ig a qo‘yib o‘qish kerak.)
H ikoyani qaysi gapdan boshlash kerak? («O lim boqqa kirdi» gapidan.)
Undan keyin-chi? (Taxtachaga don sepdi.) H ikoya qaysi g a p bilan
tugadi? «Q ushlar uchib ketdi» gapi bilan.
A gar o‘quvchilar savollarga javob tanlashda qiynalsalar, o‘qituvchi
yordam beradi. 0 ‘quvchilar tanlagan gaplarni o‘qiydilar (ichlarida va
birgalikda xor bo‘lib).
0 ‘qituvchi h ar bir savolga berilgan jav o b n i yozuv taxtasiga yozib
borishi lozim. C hunki o‘quvchilar bog‘lanishli m atn tu zish n i (gaplarni
ketm a-ket joylashtirishni) o‘z ko‘zlari bilan ko‘radilar.
V. Ishni xulosalash:
0 ‘qituvchi o‘quvchilardan: «B iz aralash berilgan gaplardan nim a
tuzdik? (B iz aralash berilgan gaplardan h ikoya tu zd ik .) B iz buni qanday
bajardik? (G aplarning m azm uniga qarab ta rtib bilan joylashtirdik.) Bu
hikoyaga qanday sarlavha qo'yish m um kin? «Bahorda» deb sarlavha
q o yilish i to'g'rimi?» deb so‘raydi.
0 ‘quvchilar m ashqning m aqsadini og‘zaki tu sh u n ib oladilar. Hi-
koyalashda m azm unning bog‘lanishiga, k etm a-k et kelishiga ahamiyat
berishni o‘rganadilar.
0 ‘qituvchilarga yordam tariqasida quyidagi m atn larn i tavsiya etishni
lozim topdik.
Do'stlaringiz bilan baham: |