Baxtiyor mengliyev

Mustaqil o‘zlashtirish uchun 
MUNOSABAT
 
[a. 
  ﺖﺒﺻﺎﻨﻣ
–
  munosiblik,  muvofiqlik;  joizlik; 
qarindoshlik; aloqadorlik]. 
1.
Kishilar,  tashkilotlar,  davlatlar  o‘rtasidagi  bordi-keldi.  oldi-
berdi  muomalalari;  tirikchilik,  moddiy  va  ma’naviy  hayot  bilan 
bog‘liq bo‘lgan aloqa. 
 
2.
Kishining  voqelikka,  voqelikdagi  narsalarga,  hodisalarga 
qarashi, yondashish prinsipi. 
 
3.
Muayyan  tizimdagi  elementlarning  joylashish  xarakteri  va 
ularning o‘zaro bog‘liqligini ifodalovchi falsafiy tushuncha.  
4.
Biror  ish,  harakat,  gap  va  kabilarga  daxli  bo‘lgan  narsa, 
tegishli  asos;  bois,  daxl. 
Bu  ishga  sizning  gapingizning  hech 
qanday munosabati yo‘q.  
NISBAT 
[а.
ﺖﺒﺼﻧ
  —  munosabat,  aloqa;  qarindoshlik;  o‘zaro 
bog‘lanish; miqdor
]  
56

---

1.
Narsalarning bir-biriga qaraganda katta-kichikligi, oz-ko‘pligi 
va h. 
 
2
.
Bir  sonning  ikkinchi  songa  qaraganda  qiyosiy  kattaligi,  bir 
sonning ikkinchi songa bo‘linishidan hosil bo‘lgan bo‘linma. 
 
NISBATAN
 
Boshqalariga qiyosan; qiyosan olganda.  
Har qanday sistema (narsa)ni uni tashkil etuvchi elementlarning 
o‘zaro  nisbati,  munosabati  deb  qarash  mumkin.  Bu  nisbat, 
munosabat  o‘zgarishi  bilan  narsalar  ham  o‘zgaradi.  Jamiyatda 
kishilarning 
faoliyati 
jarayonida 
yuzaga 
kelgan 
o‘zaro 
munosabatlar 
ijtimoiy 
munosabatlar 
sanaladi. 
Ijtimoiy 
munosabatlar  jamiyat  sistemasining  o‘ziga  xosligini  keltirib 
chiqaradi.  
Tillar  ulardagi  gaplarning  ega  va  kesimi  munosabatiga  qarab 
turli  sistemalar  ekanligini  namoyon  qiladi.  Masalan,  agglyutinativ 
tillarda  ega  ma’nolari  kesimdan  anglashilib  turadi  va  shuning 
uchun kesim egaga ko‘p ham ehtiyoj sezavermaydi. Flektiv tillarda 
kesim  egasiz  xabar  ifodalishi  qiyin.  Demak,  gap  sistemasidagi 
elementlar  (ega  va  kesim)  munosabatining  o‘ziga  xosligiga  qarab, 
tillar  sistemalari  farqlanadi.  Shuning  uchun  ham  agglyutinativ, 
flektiv  va  amorf  tillar  turli  sistemali  tillar  deyiladi.  Munosabatlar 
tillarning tabiatini belgilashini shunda ko‘rish mumkin.